Vận chuyển tôm sống là một quy trình kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi phải duy trì môi trường sống lý tưởng để đảm bảo tôm còn sống và giữ được chất lượng cao khi đến tay người tiêu dùng. Phương pháp vận chuyển truyền thống sử dụng nhiều nước có nhược điểm là chi phí cao do trọng lượng lớn. Để giải quyết vấn đề này, các nhà nghiên cứu đã phát triển một kỹ thuật mới, cho phép vận chuyển tôm sống trong điều kiện ít nước hoặc không nước.
1. Nguyên lý và quy trình kỹ thuật
Phương pháp này dựa trên nguyên lý đưa tôm vào trạng thái ngủ đông tạm thời bằng cách làm mát, sau đó bảo quản trong vật liệu đặc biệt và ủ ấm trở lại khi đến nơi tiêu thụ. Quy trình thực hiện bao gồm các bước sau:
- Làm mát tôm: Tôm sống được làm mát từ từ xuống một nhiệt độ bảo quản nhất định. Quá trình này làm giảm quá trình trao đổi chất và cường độ hô hấp của tôm, giúp tôm đi vào trạng thái ngủ đông tạm thời.
- Đóng gói bằng vật liệu đặc biệt: Sau khi được làm mát, tôm sẽ được đóng gói bằng các vật liệu giữ ẩm và cách nhiệt. Các vật liệu có thể sử dụng bao gồm:
- Giấy
- Mùn cưa
- Bột gỗ
- Vận chuyển: Tôm đã được đóng gói sẽ được vận chuyển trong các thùng chứa hoặc phương tiện chuyên dụng, duy trì nhiệt độ ổn định. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, vận chuyển ở nhiệt độ 15°C cho kết quả tốt nhất.
- Ủ ấm và tái thích nghi: Khi đến nơi tiêu thụ, tôm được ủ ấm trở lại một cách từ từ để tái thích nghi với môi trường sống mới.
2. Ưu điểm và hiệu quả
- Giảm trọng lượng và chi phí vận chuyển: Việc loại bỏ phần lớn nước trong quá trình vận chuyển giúp giảm đáng kể trọng lượng, từ đó tiết kiệm chi phí vận chuyển.
- Tăng tỉ lệ sống sót: Tỉ lệ tôm sống và khả năng tái thích nghi sau vận chuyển được cải thiện đáng kể so với các phương pháp trước đó. Nghiên cứu cho thấy, bột gỗ là vật liệu đóng gói hiệu quả nhất, mang lại tỉ lệ thích nghi và tái thích nghi nhanh chóng.
- Bảo toàn chất lượng: Tôm được bảo quản trong điều kiện lý tưởng, hạn chế tổn thất chất lượng do sốc nhiệt hoặc các yếu tố môi trường khác.
Viet PT, 9/2025
