Rất nhiều loại dược thảo có tác dụng trị mụn tốt. Một số loại như trà xanh, dưa leo, mướp đắng... đã được đưa vào sữa rửa mặt, thuốc chống mụn có hiệu quả tốt.

Mụn, dưới bất kỳ thể dạng nào, trên cơ bản chỉ là một phản ứng viêm tấy ngoài da trên vùng tập trung nhiều tuyến bã với sự tiếp tay bội nhiễm của tập thể vi trùng lúc nào cũng sống chực chờ trên mặt da. Mụn, trong đa số trường hợp, thường xuất hiện dưới hình ảnh điển hình là mụn trứng cá. Dạng mụn này về mặt cơ chế tác hại không đủ sức để phá da gây sẹo. Như thế, phải mang sẹo mụn là điều thật đáng tiếc, vì nếu có cách nào giữ cho mụn chỉ bộc phát dưới dạng mụn trứng cá, cho dù có gây phiền toái ít nhiều cho khổ chủ, đã đủ để ngăn ngừa vết sẹo! Đây là điểm mấu chốt của toàn bộ vấn đề. Mụn trên thực tế đã trở thành trầm trọng hơn xa khả năng tác hại thực sự của mụn chỉ vì hầu hết người bị mụn chưa được thông tin đầy đủ về mụn!

Tuỳ theo tiến độ trầm trọng mà thầy thuốc sẽ quyết định mức độ điều trị, hoặc chỉ với thuốc dùng ngoài, hay với liệu pháp toàn diện. Trên thực tế không dưới 15% người bị mụn dưới dạng nặng phải cần đến nhà điều trị chuyên khoa, với liệu trình bắt buộc kéo dài ròng rã nhiều tháng và với dược phẩm tổng hợp; tuy có hiệu quả cao nhưng đồng thời cũng kèm nhiều phản ứng phụ. Nhóm 85% còn lại là thành phần có thể yên tâm trị mụn với phương án xây dựng trên cơ chế sinh học, nếu được tư vấn rõ ràng về thứ tự ứng dụng và cơ chế cộng hưởng của quy trình ngừa và trị mụn bằng ba nhóm dược thảo như sau:

- Nhóm dược thảo có tính kháng sinh để thanh trùng da mặt dưới hình thức rửa mặt thường lệ mỗi ngày với các loại sữa rửa mặt sản xuất từ rau trái thông thường như trà xanh, chanh, bưởi, dưa leo, mướp đắng, bồ công anh, cà rốt, dưa gang... hay với một số cây thuốc kinh điển như kim ngân hoa, bồ kết, bồ công anh, hoàng liên hoặc hoa cúc, sứ, dâm bụt, mồng gà, vạn thọ...

- Nhóm dược thảo có công năng diệt cồi mụn nhẹ nhàng êm ái trên cơ chế phân huỷ chất sừng trên mặt chốt mụn, thay vì nạo khô tuyến bã như các loại thuốc tổng hợp. Thuốc trị mụn thuộc nhóm này có thể là thành phần men kháng viêm trong thơm, đu đủ, mơ, sung, dâu... hoặc là hoạt chất thực vật trích từ củ huệ, rau diếp cá, gấc, lá tràm, rau má...

- Nhóm dược thảo có tác dụng kép, vừa bảo vệ lớp da trước độc chất của môi trường, vừa thúc đẩy phản ứng kiến tạo phục hồi dưới da để chống sẹo, nếu sẹo chưa xuất hiện và giúp sẹo mau lành với ít dư chứng, khi sẹo vừa mới thành hình. Trứng gà, nha đam, nghệ, sữa ong chúa, mật ong, rong biển, hoa hướng dương... là nguồn nguyên liệu nên được lưu tâm nghiên cứu cho mỹ phẩm dưỡng da chống sẹo cho người hay bị mụn.

Có vẻ đẹp nào không bắt nguồn vững bền từ môi trường nội tại. Muốn giữ da cho đẹp, muốn giúp da khỏe mà quên tạo điều kiện biến dưỡng thích hợp cho da thì chỉ là công dã tràng. Bên cạnh việc áp dụng thành phẩm dùng ngoài trên tri thức khoa học với cây thuốc chọn lọc, biện pháp giải độc định kỳ cho cơ thể bằng các loại trà thuốc lợi mật (atixô, rau má), nhuận trường (khổ qua), lợi tiểu (râu bắp), chống căng thằng thần kinh (linh chi, tim sen), cũng như chế độ dinh dưỡng nhiều rau trái tươi chắc chắn là đòn bẩy hiệu quả cho mọi quy trình ngừa và trị mụn.

BS LƯƠNG LÊ HOÀNG (CHLB Đức), Nhândân,  10/2003