Nuôi bào ngư trong bể chìm tại đảo Nao Châu (Quảng Đông, Trung Quốc)

Đảo Nao Châu thuộc Thành phố Trạm Giang, tỉnh Quảng Ðông, Trung Quốc là đảo núi lửa duy nhất tại tỉnh Quảng Ðông, đảo có hình chữ nhật, chiều dài 10,47 km, chiều rộng 4,14 -6,94 km, đường biên chân đảo dài 43,99 km.

Ba phía Bắc, Ðông, Nam của đảo Nao Châu đều là rạn đá ngầm và có sóng lớn rất thích hợp cho việc nuôi dưỡng bào ngư Haliotis diversicolor Reeve. Bào ngư Haliotis diversicolor nuôi tại đảo Nao Châu về chất lượng cũng như số lượng đều đứng hàng đầu tại tỉnh Quảng Ðông.

Theo thống kê năm 1960, sản lượng cao nhất là 38.160 kg (năm 1936), cá thể lớn nhất có chiều dài 9,6 cm. Từ những năm 70 lại đây, do khai thác bừa bãi dẫn tới nguồn tài nguyên cạn kiệt, đến năm 1995, sản lượng bào ngư khai thác trong tự nhiên chỉ còn mấy chục kilogam, không những số lượng bào ngư giảm mà kích cỡ cũng nhỏ hơn trước, mức cao nhất chỉ là 7,05 cm. Vì thế, vấn đề bảo vệ nguồn tài nguyên tự nhiên loài bào ngư Haliotis diversicolor, phát triển bào ngư nhân tạo càng trở nên cấp bách.

Ngư dân đảo Nao Châu trong quá trình thực hiện đã sử dụng bể chìm để nuôi, tốc độ sinh trưởng nhanh. Tại khu vực đá ngầm -nơi có thuỷ triều thấp, gió mạnh và biển động, có đặt các bể ngầm hình tròn có đường kính khoảng 1m, cao từ 0,6 đến 1m để tiến hành nuôi bào ngư chín lỗ (Haliotis diversicolor aquatilis Reeve). Mỗi bể thả nuôi khoảng 1.000 bào ngư giống, cỡ trên dưới 2 cm, tuỳ mức độ sinh trưởng của bào ngư có thể giãn thưa mật độ còn 500 con, tại tỉnh Giang Tô, sau 6 -8 tháng nuôi dưỡng, bào ngư đã đạt chiều dài trên 5 cm, tỉ lệ sống là 60%, mỗi bể có thể đạt sản lượng bào ngư thương phẩm là 10 - 12 kg.

Cấu tạo bể chìm nuôi bào ngư

Bể được làm bằng đất đắp khung thép.

Ðường kính 1 - 1,1m, chiều cao của bể có thể là 0,3m; 0,45m; 0,6m; 0,8m hoặc 1m

Ðộ dày của nắp bể và thành bể từ 5 - 8cm. Chính giữa nắm là một lỗ hổng có đường kính 20cm.

Tại đáy bể là hình chữ thập (+), tại bốn khoang trống tạo bởi các cạnh của chữ thập, đặt những tấm nhựa dày khoảng 3cm, sau đó đổ bùn loãng vào, trên bản nhựa đục nhiều lỗ -đường kính 1,6m. Hoặc có thể tại đáy bể phân thành 8 đến 9 lỗ -đường kính 15cm, sau đó đặt các tấm lưới vào 8 -9 khoang vừa nêu (chú ý: mắt lưới có kích thước là 0,5 -1cm).

Giữa thân bể là một vòng các lỗ cấp, thoát nước có đường kính 3cm, khoảng cách giữa các lỗ này là 10cm.

Trong các bể chìm lắp hệ thống lưới cùng hình dạng của bể (mắt lưới 0,5cm). Trong túi lưới đó đặt các cối nuôi bào ngư cỡ nhỏ. Số cối nuôi phụ thuộc vào chiều cao của bể chìm, thông thường là 4 -8 cối.

Phương pháp sử dụng bể chìm

Ðặt bể chìm tại bãi cá ven biển. Tại khu vực đá cao thấp không đều có thể dùng đá vụn lấp phẳng. Các cối nuôi bào ngư phải được sắp xếp sao cho giữa chúng vẫn có khoảng cách nhất định để tiện việc cho ăn và không làm ảnh hưởng tới sự di chuyển của bào ngư. Lưới bảo vệ phải buộc chặt để phòng bào ngư lọt ra ngoài và ngược lại tránh không cho sinh vật có hại từ bên ngoài lọt vào. Trên nắp bể chặn một khối đá lớn để bể chìm, không bị xê dịch mỗi khi sóng biển đánh mạnh.

Phương pháp nuôi dưỡng bào ngư

Mật độ thả nuôi: Ðối với bể chìm có chiều cao là 1m, thời gian đầu có thể thả nuôi từ 800 -1.000 con cỡ 2 cm, tuỳ theo sự phát triển nhanh hay chậm của bào ngư mà sau khoảng 2 tháng tiến hành phân thưa một lần, duy trì mỗi bể 500 con nuôi cho tới khi thu hoạch.

Cho ăn: Thức ăn cho bào ngư gồm có gracilaria, laminaria, monostroma, ulva và sargassum, trường hợp nếu cho bào ngư ăn rong biển thì phải băm nhỏ, cứ 5 -7 ngày lại cho ăn một lần, lượng rong được quyết định bởi khả năng tiêu thụ của bào ngư nhiều hay ít, nhanh hay chậm.

Quản lý: Cùng lúc tiến hành cho bào ngư ăn phải kết hợp làm sạch bể nuôi.Các loài cua có thể thâm nhập vào bể và ăn bào ngư con, vì thế cũng phải kịp thời phát hiện để xử lý.

Thu hoạch: Sau 6 đến 8 tháng nuôi nhân tạo, bào ngư từ 2 cm đã đạt tới 5cm, lúc này có thể tiến hành thu hoạch, tỉ lệ sống là 60%. Bình quân một bể cho sản lượng bào ngư thương phẩm là 10 -12 kg.

Thái An, Ðại học Hải dương Trạm Giang - Trung Quốc, Tạp chí KHCNTS 8/2002