Cá linh ống (Cirrhinus jullieni Sauvage, 1878) là một trong những loài có đặc tính di cư sinh sản và là đặc sản của đồng bằng sông Cửu Long. Mấy năm lại đây, nguồn cá linh đang cạn kiệt dần, không đủ cung cho thị trường, giá cá đắt đỏ. Sản xuất giống cá linh sẽ mở ra triển vọng mới cho thị trường.

Cá linh bố mẹ được thu gom từ tự nhiên khoảng tháng 7 đến tháng 8 hàng năm, hoặc sử dụng nguồn cá linh bố mẹ được nuôi từ các cơ sở khác. Chọn những cá bố mẹ khỏe mạnh, hoạt động nhanh nhẹn, không bị bệnh. Sau khi chọn cá linh bố mẹ để nuôi vỗ xong, tiến hành thả cá bố mẹ vào ao nuôi vỗ đã được cải tạo, ao nuôi vỗ có thể là ao đất hoặc ao đất có lót bạt. Bể cho cá linh đẻ có thể dùng bể composit (thể tích 500 - 700 lít), bể phải được rửa sạch, sau đó cho nước vào và sát trùng bằng chlorin hoặc formalin. Duy trì nhiệt độ trong bể khoảng 28 - 29 C, oxy hòa tan dao động từ 3,5 - 5,5 mg/l và pH: 6,8 - 7,8. Khi cá linh thành thục thì có thể dễ dàng phân biệt đực, cái. Cụ thể, cá cái có bụng rất to, vàng tròn, vây ngực nhẵn, vây hậu môn ngắn và lỗ hậu môn hồng. Còn cá đực có vây ngực nhám, thân thon, nhỏ và vuốt nhẹ bụng có sẹ chảy ra ngoài.

Đối với cá cái, tiêm với liều lượng não thùy 2 mg + 80 µg LRHa + 2 mg motilium/kg; cá đực tiêm bằng 1/2 liều cá cái. Tiêm vào gốc vây ngực nghiêng góc 45 độ. Chỉ cần tiêm 1 liều vào lúc chiều mát khoảng 16 - 18 giờ. Thời gian hiệu ứng thuốc là khoảng 6 - 8 giờ sau khi tiêm. Sau khi cho cá vào bể đẻ xong, chuẩn bị vợt vớt trứng và bể ấp có sục khí. Tỷ lệ cá đẻ trung bình đạt khoảng 83%. Dụng cụ ấp có thể dùng bể composit thể tích 50 lít hoặc bình vây. Trước khi đưa trứng vào ấp, bể phải được vệ sinh sạch sẽ, có sục khí, đặt nơi thoáng mát để chăm sóc và quản lý. Cá đẻ xong, tiến hành vớt trứng bằng vợt lưới mịn chuyển sang bể ấp. Nhiệt độ ấp trứng tốt nhất là khoảng 28 - 30 C, pH khoảng 7 - 8. Do trứng cá linh thuộc dạng bán trôi nổi, lúc đầu trứng trương nước và nổi, sau khi kết thúc giai đoạn trương nước, kích thước của trứng tăng gấp 2 - 3 lần kích thước ban đầu và lắng xuống đáy ở môi trường nước tĩnh. Vì vậy, trong quá trình ấp nên sục khí nhẹ liên tục.

Cá linh có thể ươm trong bể đất lót bạt có diện tích 8 x 4 m. Hoặc trong ao đất, diện tích ao tùy vào điều kiện của cơ sở. Trước khi ươm phải vệ sinh ao và gây màu nước để tạo thức ăn tự nhiên và môi trường nước ổn định. Sau khi gây màu nước xong, thả cá bột vào với mật độ 500 con/m2 lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Do cá linh có hệ thống hô hấp kém, không có cơ quan hô hấp phụ và nuôi với mật độ cao nên cần bố trí hệ thống sục khí để cung cấp oxy cho cá. Nếu không có sục khí thì nên giảm mật độ thả bột xuống còn khoảng 250 - 300 con/m2.

Ngoài thức ăn tự nhiên trong ao, hàng ngày nên bổ sung thêm thức ăn nhân tạo cho cá. Bảy ngày đầu tiên cho ăn lòng đỏ trứng gà, 3 ngày tiếp theo cho ăn lòng đỏ trứng gà kết hợp với thức ăn công nghiệp 40% đạm dạng bột của Công ty Grobest, sang ngày thứ 11, chuyển cho ăn hoàn toàn bằng thức ăn công nghiệp 40% đạm với khẩu phần ăn 5 - 7% trọng lượng thân, mỗi ngày cho ăn 4 lần. Sau thời gian ươm 30 ngày, cá đạt chiều dài khoảng 21,3 - 24,3 mm, tỷ lệ sống ươm từ bột đến 30 ngày tuổi khoảng 10 - 35%.

ThS. Nguyễn Gia Hiển - Khoa học phổ thông, 28/01/2016