Cá rô phi được Bộ Thủy sản xác định là mặt hàng xuất khẩu chủ lực trong thời gian tới. Loài cá này có năng suất cao và mau lớn, thịt ngon nên được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng. Sau vụ nuôi (3 - 4 tháng), bình quân mỗi lồng 25 m2 cho lãi từ 10 - 15 triệu đồng. Để giúp nông dân nuôi cá đúng kỹ thuật, hiệu quả cao, Khoa Thủy sản Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh có cách thiết kế lồng tiết kiệm và cách nuôi cá rô phi đỏ (điêu hồng).

THIẾT KẾ LỒNG, BÈ LƯỚI

Tiết kiệm vì so với bè gỗ, chi phí làm bè lưới thấp hơn rất nhiều, đầu tư lồng bè lưới (4 x 6 x 2,5 m) chỉ từ 5 - 10 triệu đồng thay vì lồng bè gỗ lên đến 15 - 25 triệu đồng với kích thước như nhau. Ngoài ra, Khoa Thủy sản cũng kết luận rằng, nuôi cá trong lồng bè lưới cá tăng trưởng nhanh hơn và dễ thu hoạch hơn so với lồng bè gỗ. Cách thiết kế lồng bè lưới như sau:

Sử dụng lưới PE với mắc lưới 1 - 2 cm (giá 55.000 đ/kg), thời gian sử dụng 2 - 3 năm. Vật liệu làm khung bè có nhiều (sắt, nhôm, inox, ống kẽm, gỗ...). Tuy nhiên qua thực nghiệm cho thấy sử dụng sắt hiệu quả, giá thấp và sức chịu tốt hơn nhôm. Sắt có mạ lớp chống sét, bè nuôi nên sử dụng sắt f 27 - 32 (thời gian sử dụng 3 - 5 năm). Phần phao nổi nên sử dụng thùng phuy sắt hoặc nhựa (đường kính 60 cm, dài 90 cm).

Thiết kế bè nuôi tùy vào quy mô, thông thường bè được thiết kế dạng hình chữ nhật, kích thước 4 x 6 x 2,5 m. Khung lồng làm bằng sắt ống, kết phao nổi và bọc lưới ni-long. Lồng cho nổi trên mặt nước tối thiểu là 0,3 m tránh cá nhảy khỏi lồng. Nên đặt lồng nơi nước chảy nhẹ của dòng sông, tránh dòng nước xoáy, tàu thuyền qua lại nhiều, tránh dòng nước thải. Đáy lồng cách đáy sông tối thiểu 0,5 m.

CÁCH NUÔI

Mật độ nuôi tối đa là 100 con/m3 nước. Chọn cá giống có kích cỡ 20 - 30 con/kg, cá khỏe, đều cỡ và màu sắc đẹp. Thức ăn được tính theo trọng lượng cá nuôi, từ 2 - 5 kg cho 100 kg cá. Cho cá ăn nhiều lần trong ngày (3 - 4 lần). Thức ăn có thể tự chế như cám gạo, bột cá, cá tạp... Tuy nhiên theo khuyến cáo, tốt nhất cho cá ăn thức ăn công nghiệp đỡ tốn chi phí phát sinh và bổ sung chất cần thiết cho cá phát triển. Theo dõi lượng thức ăn và hoạt động của cá. Chú ý phòng bệnh cho cá điêu hồng:

Bệnh ký sinh, do ký sinh trùng và nấm gây ra, cá biểu hiện ngứa, hay nhảy phóng bất chợt, bơi lờ đờ... Khi cá bệnh ký sinh, dùng CuSO4, 25 g/m3 nước, tắm cá 10 - 15 phút. Hoặc dùng formol, 0,15 - 0,20 lít/m3 nước, tắm cá trong vòng 30 - 40 phút.

Cá hay bị bệnh đốm đỏ, bệnh thường xuất hiện vào đầu mùa mưa (cá tra, cá trê cũng hay bị bệnh này). Cá mắc bệnh bỏ ăn, thân mất nhớt, trên thân và mang có nhiều đốm màu đỏ và lở loét, sau cùng là chết hàng loạt. Khi cá bệnh đốm đỏ, cần sử dụng kháng sinh oxytetracycline 20 - 25 g/m3, tắm trong vòng 60 phút hoặc trộn 20 - 25 g/100 kg thức ăn. Có thể dùng tetracycline, 20 - 25 g/m3, tắm trong 60 phút hoặc trộn 100 mg thuốc/1 kg thức ăn. Hay sử dụng rifamycine 10 - 29 g/m3, tắm 60 phút. Khi cá đạt 0,4 - 1 kg/con thu hoạch đồng loạt để chuẩn bị nuôi vụ kế tiếp.

PHƯƠNG DUY - KHPT, 9/12/2005

Nuôi cá rô phi hồng

Điều kiện nuôi

Cá rô phi hồng có thể sống được ở nước ngọt, nước lợ và nước mặn (chịu được độ mặn dưới 28%o. Cá nuôi ở nhiệt độ bình thường 20-30oC, dưới 15-18oC cá không ăn và có hiện tượng chết, pH 5-8,5.

Kỹ thuật nuôi

- Nuôi trên ao:

Diện tích ao, hồ nuôi nên nhỏ hơn 7.000m2; độ sâu 1,5- 2m2, có nguồn nước sạch, dồi dào, có nguồn nước vào, ra.

Chất lượng nước tốt, không bị ô nhiễm, không nuôi chung với các loại cá ăn thịt khác (cá chuối, nheo, trê...).

Mật độ cá phụ thuộc vào môi trường của ao: với ao bình thường không sục khí, 1ha thả 13.000- 15.000 con.

Với ao tiêu thoát nước tốt, có thiết bị sục khí, 1ha thả 20.000-25.000 con.

Thức ăn dinh dưỡng: ở các thời kỳ phát triển khác nhau, nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Từ cá bột đến cá giống cần protit 30- 35%; cá trưởng thành, cá bố mẹ cần 28- 32%. Chất béo 6- 12%, lyzin 2-3%, Ca 1,5- 2,5%, xenluco dưới 6%. Hệ số thức ăn 2,4kg/kg cá thịt.

Thời gian nuôi từ 120-150 ngày đạt 0,5 - 0,7kg/con, đạt 8-10 tấn/ha.

- Nuôi bè, lồng: có thể nuôi ở hồ rộng, sông.

Hồ sâu hơn 4m, sông sâu hơn 3m, nước lưu thông chậm. Kích thước lồng 2x2x1,5m sâu.

Mật độ cá 2.000 con/lồng.

Ở sông môi trường nước tốt 2.500-3.000 con/lồng. Năng suất đạt 1- 1,5 tấn/lồng, ở sông đạt 1,8-2 tấn/lồng. 

NTNN, 22/9/2003

Kinh nghiệm nuôi cá điêu hồng trong ao đất

Ông Nguyễn Văn Thiền, ngụ ấp Mỹ Khánh, xã Mỹ Hòa Hưng nuôi cá điêu hồng mang lại thu nhập cao, cải thiện cuốc sống gia đình. Sau đây là những kinh nghiệm về kỹ thuật nuôi mà anh có được sau một vụ nuôi.

Cá điêu hồng hay còn gọi là cá rô phi đỏ, kỹ thuật nuôi tương tự như nuôi các loài cá nước ngọt khác, tuy nhiên cần lưu ý các điểm cơ bản sau:

- Về đặc điểm sinh học: cá điêu hồng thích hợp với nguồn nước có độ pH – 6,2 – 7,5, khả năng chịu phèn kém nhưng có thể phát triển tốt ở vùng nước nhiễm mặn nhẹ 5 – 12%o cá sống trong mọi tầng nước.

- Cá điêu hồng ăn tạp thiên về thực vật và có thể ăn mùn bả hữu cơ, do đó nguồn thức ăn cho cá rất đa dạng, bao gồm các loại cám thực phẩm, khoai củ, ngũ cốc,... ngoài ra có thể tận dụng các nguyên liệu phụ phẩm từ các nhà máy chế biến thủy sản (nhu vỏ tôm, râu mực, đầu cá,....) hay các phấn phẩm lò giết mổ gia súc để chế biến thành các nguồn thức ăn phụ cung cấp cho cá nuôi. Mặt khác có thể chọn loài ốc bươu vàng làm nguồn thức ăn tươi sống để cho cá ăn.

- Ao nuôi: phải được thực hiện các bước cải tạo theo tuần tự như sau: bơm cạn nước, vét bùn nền đáy ao, bón vôi khử phèn độc tố tiềm tàng trong ao với liều lượng từ 10 – 15 kg/100m2, phơi ao khoảng 1 tuần rồi tiến hành cấp nước sạch vào ao qua cống có ngăn lưới ở miệng công không cho cá tạp và cá dữ vào ao nuôi. Chọn ao có diện tích từ 500 – 1.000m2, độ sâu từ 0,8 – 1,5m và phải chủ động cấp thoát nước khi cần thiết.

- Mật độ: có thể nuôi đơn cá điêu hồng trong một ao hoặc nuôi ghép với nhiều loại cá khác như: cá sặc rằn, cá chép, cá hường, cá rô phi vằn... Nếu nuôi cá điều hồng là chủ yếu: nên nuôi với mật độ từ 5 – 8 con/m2.

- Lượng thức ăn: tùy theo mức độ sử dụng của cá, trung bình bằng 5 – 7% trọng lượng cá, cần bố trí các sàn ăn trong ao để kiểm tra lượng thức ăn hàng ngày, sử dụng nhiều sàn ăn để cá lớn, cá nhỏ đều được ăn. Tránh dư thừa thức ăn gây lãng phí và ô nhiễm nguồn nước, lượng thức ăn nên chia làm 2, cho ăn vào buổi sáng sớm và buổi chiều mát. Theo dõi thường xuyên tình hình nước trong ao (màu sắc, mùi vị ...). Nếu thấy nước bẩn thì cần phải thay nước sạch cho ao nuôi tránh hiện tượng thiếu oxy.

- Thu hoạch: cá nuôi khoảng 7 – 8 tháng là có thể thu hoạch được, vào thời gian này cá đạt trọng lượng từ 0,4 – 0,6kg/con, nếu được chăm sóc tốt, trong trường hợp cá lớn đều thì thu hoạch 1 lần, nếu không đều thì thu hoạch những con lớn trước, con nhỏ để lại nuôi tiếp 1 - 2 tháng sau sẽ thu hoạch tiếp.

T. Thu, E-An Giang

 Nhấn vào đây để xem tất cả các thông tin kỹ thuật nuôi cá rô phi