Ao nuôi cá, nhất là ao ương từ cá bột lên cá hương, ta thường thấy có nhiều loại côn trùng như bắp cày, niềng niễng, bã trầu, nòng nọc, bọ gạo... Đây là những loài địch hại của cá, chúng sẽ ăn các loại cá con, làm giảm năng suất nuôi.

Bắp cày : Là ấu trùng của con niềng niễng. Bắp cày có răng hàm khoẻ, khi gặp cá con chúng dùng răng kẹp chặt cá và hút máu cho đến khi cá chết. Nhiều khi chúng còn kẹp đứt đôi thân cá. Trong 1 giờ, chúng có thể giết chết từ 7-10 con cá con 10 ngày tuổi.

Để diệt bắp cày, ngay từ khi xử lý ao nuôi phải dùng vôi cải tạo thật kỹ. Sử dụng tinh thể thuốc Dipterex (Dipterex la thuoc thu y thuy san da duoc bo thuy san cam su dung trong san xuat kinh doanh thuy san theo quyet dinh 07/2005/QD-BTS ngay 24/02/2005) với lượng từ 0,4-0,5g/m3 nước, hoà tan trong nước, rải đều khắp ao.

Nòng nọc : Là ấu trùng của ếch, nòng nọc ăn các loại động vật phù du, tảo, cá con... và chúng tiêu thụ nhiều oxy trong nước làm cho cá bột thiếu oxy. Một con nòng nọc con một ngày đêm có thể ăn hết 17 con cá bột. Nên chúng là loài địch hại nguy hiểm nhất của cá bột.

Vì vậy, khi ương cá bột vào mùa ếch đẻ phải vớt hết trứng ếch, hoặc trước khi thả cá bột vào, nếu thấy nhiều nòng nọc, dùng nước ngâm bánh hạt chè đổ xuống ao, nòng nọc sẽ chết hết.

Bọ gạo : Bọ gạo thường đẻ trứng bám vào lá hoặc thân cỏ mọc ven bờ ao, đầm, bờ ruộng. Chúng thường đẻ vào cuối mùa xuân, đầu mùa hạ. Trứng bọ gạo thường rời từng hạt, khi mới nở chúng chưa có cánh. Sau 15-18 ngày, bọ gạo đủ cánh và bay rất khoẻ, chúng vừa biết bay, vừa bơi được dưới nước. Khoảng 35 ngày sau bọ gạo bắt đầu đẻ trứng. Bọ gạo thuộc loại côn trùng hung dữ, chúng đuổi bắt mồi rất mạnh, nhất là cá con. Một con bọ gạo có thể giết chết từ 10-16 con cá con/giờ, và có thể giết chết cá mè có kích thước lớn hơn 1,5 lần cơ thể chúng. Khi bắt được cá con, chúng ôm chặt con mồi và dùng vòi hút máu cho đến khi cá chết.

Muốn diệt bọ gạo ta áp dụng cách sau: làm một khung nứa khoảng 2m2 cho nổi lên mặt nước, tối đến cho thắp đèn sáng ở cạnh hoặc giữa khung nứa ở phía trên, cách mặt nước khoảng 1m. Đổ dầu hoả vào khung nứa. Do chúng thích ánh sáng và ở dưới nước thỉnh thoảng phải nổi lên để đớp khí trời, sẽ bị dầu loang trên mặt nước làm chúng chết ngạt. Ta có thể kéo khung nứa đi khắp mặt ao để tiêu diệt chúng.

NTNN 21-6/2003