Giới thiệu Kỹ thuật và Sản phẩm

T i ê u   c h u ẩ n   n g à n h

28 TCN 171 : 2001

Quy trình công nghệ nuôi thâm canh tôm sú

The procedure for intensive culture of Tiger shrimp 

---

3.3 Chăm sóc

3.3.1 Cho tôm ăn

Sử dụng thức ăn viên công nghiệp được sản xuất trong nước hoặc thức ăn nhập khẩu để cho tôm ăn. Chất lượng thức ăn phải đảm bảo có hàm lượng đạm tổng số từ 30 đến 40 %.

3.3.1.1 Thời điểm cho ăn và lượng thức ăn mỗi lần trong ngày cho tôm được tính theo quy định trong Bảng 4.

Bảng 4 - Thời điểm và lượng thức ăn mỗi lần cho tôm ăn hàng ngày

Thời điểm trong ngày	Tỷ lệ % cho ăn so với tổng khối lượng thức ăn hàng ngày
6 giờ	20
10 giờ	10
16 giờ	20
20 giờ	25
23 giờ	25

 

 3.3.1.2 Lượng thức ăn tính theo ngày tuổi và khối lượng của tôm nuôi trong ao theo quy định trong Bảng 5.

Bảng 5 - Lượng thức ăn viên sử dụng hàng ngày tính theo khối lượng của tôm

 

3.3.1.3 Phương pháp cho ăn

Khi cho tôm ăn phải rải đều thức ăn khắp mặt ao. Mỗi lần cho ăn phải kiểm tra tình hình tôm sử dụng thức ăn để điều chỉnh lượng thức ăn lần sau cho phù hợp. Cách kiểm tra, điều chỉnh như sau:

- Mỗi ha ao nuôi tôm đặt từ 6 đến 8 khay (sàn ăn) ở quanh bờ ao. Diện tích mỗi sàn ăn khoảng 0,4 - 0,8 m2. Sau khi đã rải thức ăn khắp mặt ao để cho tôm ăn, phải giữ lại từ 2 đến 4 % lượng thức ăn của một lần cho ăn để rải vào sàn ăn. Khoảng 1 - 3 giờ sau, tiến hành kiểm tra lại các sàn ăn để tăng hoặc giảm lượng cho ăn lần sau.

- Khi thấy tôm lột vỏ, phải giảm 20 - 30 % lượng thức ăn cho lần sau.

- Khi thấy tôm bắt mồi kém, nước ao đục hoặc vào những ngày trời nắng nóng, nhiệt độ nước cao phải giảm lượng thức ăn cho tôm.

- Vào những ngày trời mát có thể tăng lượng thức ăn cho tôm.

3.4 Quản lý nước

3.4.1 Xử lý nước cấp cho ao nuôi

Trong quá trình chuẩn bị ao và trước khi thả tôm giống phải lấy nước vào ao chứa lắng để xử lý sinh học. Nếu nguồn nước bị nhiếm bẩn phải tiến hành xử lý bằng chlorin với nồng độ 15 - 30 ppm trong 12 giờ hoặc formol nồng độ 30 ppm rồi mới được cấp vào ao nuôi. Tuyệt đối không được lấy nước vào ao nuôi trong những ngày mưa bão.

3.4.2 Lấy nước vào ao nuôi

Ao nuôi tôm sau khi đã được hoàn tất công tác chuẩn bị theo Điều 3.1 và thả giống theo Điều 3.2 phải lấy nước đã qua xử lý vào để nâng mức nước của ao lên 0,8 - 1,0 m. Sau tháng thứ nhất, tăng mức nước ao nuôi tới độ sâu 1,2 -1,5 m. Từ tháng thứ 3 trở đi phải thường xuyên duy trì độ sâu nước ao nuôi tôm 1,5 - 2,0 m.

3.4.3 Bổ sung nước cho ao nuôi

Vào những ngày nắng nóng, nhiệt độ và độ mặn nước tăng cao phải kịp thời bổ sung nước mới đã qua xử lý để ổn định nhiệt độ và độ mặn cho ao nuôi tôm. Lượng nước mới bổ sung mỗi lần khoảng 10 - 15 % khối lượng nước ao.

3.4.4 Thay nước cho ao nuôi

3.4.4.1 Khi nước ao nuôi bị nhiễm bẩn hoặc tôm bị bệnh hoặc tôm khó lột xác phải tiến hành rút bớt lớp nước đáy ao khoảng 10 - 15 % khối lượng nước ao, để thay bằng nguồn nước mới đã qua xử lý cho ao.

3.4.4.2 Khi nước ao có độ mặn vượt quá 30 %0 phải bổ sung nguồn nước ngọt để giảm độ mặn xuống dưới 30 %0.

3.4.5 Kiểm tra chất lượng nước ao nuôi

3.4.5.1 Hàng ngày theo dõi các chỉ tiêu oxy hòa tan, pH, nhiệt độ, độ sâu, độ trong, độ sâu và màu nước ao. Nếu chất lượng nước không đạt yêu cầu kỹ thuật có thể xử lý bằng hoá chất theo hướng dẫn ở Bảng 6.

 

Bảng 6 - Các biện pháp xử lý bằng hóa chất để cải thiện chất lượng nước ao nuôi

 

Mục đích	Hóa chất	Liều lượng
Tăng độ kiềm	- Bột vỏ nghêu, sò - Bột đá	- 100 - 200kg/ha/lần - 50 kg/ha/ngày
Tăng pH	- Bột đá - Vôi nước	- 100 - 300kg/ha/lần - 50 -100kg/ha/lần
Giảm pH (nếu pH nước ao buổi sáng lớn hơn 8,3)	- Đường cát - Formol	- 2 - 5 ppm (khoảng 11 giờ) - 30 ppm (khoảng 11 giờ)
Giảm biến động pH	- Formol - Vôi nước	- 6 ppm (khoảng 11 giờ) - 60 kg/ha (khoảng 23 giờ)
Diệt bớt tảo trong ao nuôi	- Formol - BKC	- 10 ppm (ở một góc ao) - 0,3 ppm (ở một góc ao)
Tăng cường quá trình phân giải hữu cơ	EDTA	1 - 5 ppm

 

3.4.5.2 Định kỳ quan trắc các chỉ tiêu BOD, NH3-N, H2S, NO2-N, Chlorophyll-a để điều chỉnh cho phù hợp yêu cầu cụ thể như sau của môi trường:

- Oxy hòa tan: > 5 mg/l

- Độ mặn : 15 - 25 phần ngàn

- pH : 7,5 - 8,5

- NH3-N : < 0,1 ppm

- NO2-N : < 0,25 ppm

- H2S : < 0,02 ppm

- BOD : < 10 mg oxy/l

3.4.6 Xử lý nước thải

Nước ao nuôi tôm thải ra trong quá trình thay nước phải được xử lý trong ao xử lý nước thải rồi mơí được thải ra môi trường ngoài ao. Xử lý nước thải bằng chlorin với nồng độ 30 ppm trong thời gian 01 ngày rồi mới được thải ra ngoài.

3.5 Quản lý ao nuôi

Nội dung quản lý ao nuôi bao gồm các công việc sau đây:

3.5.1 Hàng ngày kiểm tra bờ ao, cống, mương, phát hiện và kịp thời xử lý những chỗ rò, hổng, sạt lở.

3.5.2 Thường xuyên vệ sinh lưới chắn rác, lưới lọc nước, sàn ăn, vớt các rác bẩn, rong tảo quanh bờ, góc ao, cửa cống, quạt nước. Định kỳ 5 -7 ngày/lần, tiến hành vệ sinh làm sạch mùn bã hữu cơ lắng đọng ở đáy ao.

3.5.3 Thường xuyên đảm bảo hàm lượng oxy hoà tan trong nước lớn hơn 5 mg/lít theo yêu cầu kỹ thuật nuôi bằng các biện pháp sau:

3.5.3.1 Mỗi ao phải có 1 máy nén thổi khí sục từ đáy ao lên để tăng lượng oxy hoà tan và phân bố đều oxy trong nước.

3.5.3.2 Mỗi ao phải đặt ít nhất 2 dàn quạt nước để tăng lượng oxy hoà tan và tạo dòng chảy thu gom chất thải vào giữa đáy ao.

3.5.3.3 Thời gian, chế độ hoạt động của các máy trên phụ thuộc vào lượng oxy hoà tan trong nước, vào mật độ và kích cỡ tôm nuôi. Nói chung, số giờ hoạt động tăng từ vài giờ mỗi ngày trong tháng nuôi đầu tiên đến 14 - 16 giờ mỗi ngày khi đến gần thời điểm thu hoạch. Những ngày thời tiết xấu có thể cho máy hoạt động liên tục cả ngày.

Trong quá trình sử dụng, phải thường xuyên kiểm tra hệ thống quạt nước, máy sục khí để sửa chữa, điều chỉnh kịp thời những chỗ hỏng hóc.

3.5.4 Định kỳ 10 ngày 1 lần lấy mẫu tôm nuôi (30 con/mẫu) để kiểm tra tốc độ sinh trưởng. Hai tháng đầu lấy mẫu bằng vó, từ tháng thứ 3 trở đi lấy mẫu bằng chài.

3.5.5 Thường xuyên kiểm tra ao, nếu phát hiện có cá tạp phải kịp thời dùng thuốc diệt tạp để xử lý.

3.6 Quản lý sức khoẻ tôm

3.6.1 Thường xuyên quan sát hoạt động của tôm, đặc biệt vào ban đêm để kịp thời phát hiện những hiện tượng bất thường trong ao nuôi.

3.6.2 Định kỳ 10 ngày lấy mẫu 1 lần để quan sát phần phụ, màu sắc thân tôm, thức ăn trong dạ dày, ruột, mang, gan tụy.

3.6.3 Khi thấy tôm có biểu hiện bất thường hoặc có dấu hiệu bệnh lý phải xác định rõ nguyên nhân để xử lý theo hướng dẫn ở Bảng 7.

 

Bảng 7 - Một số hiện tượng bệnh thường gặp của tôm nuôi, nguyên nhân và cách xử lý

3.7 Thu hoạch

3.7.1 Kiểm tra tôm trước khi thu hoạch

Dùng chài thu mẫu để bắt kiểm tra khối lượng trung bình và các biểu hiện bệnh lý của tôm nuôi. Nếu tôm đã đạt kích cỡ quy định bình quân trên 25 g/cá thể phải tiến hành thu hoạch ngay.

3.7.2 Phương thức thu hoạch

Nếu tôm đạt kích cỡ đồng đều, có thể tiến hành thu toàn bộ tôm trong ao nuôi. Khi tôm trong ao có kích cỡ không đồng đều, hoặc giá tôm trên thị trường đang tăng, có thể tiến hành thu tỉa những cá thể lớn hoặc thu một phần khối lượng tôm trong ao.

3.7.3 Thời gian, biện pháp và dụng cụ thu hoạch

3.7.3.1 Thời gian thu hoạch tôm tốt nhất là vào lúc tối trời (khi tôm đã lột vỏ xong) và vào lúc thời tiết mát.

3.7.3.2 Dùng các loại dụng cụ sau đây để thu hoạch tôm:

a. Thu tỉa bằng chài, vó, đó.

b. Thu toàn bộ bằng lưới kéo, lưới xung điện, đọn.

3.8 Bảo quản

Tôm thu xong phải được rửa sạch, phân cỡ và ướp lạnh để bảo quản tạm thời trước khi đưa đi tiêu thụ. Hoặc dùng xe bảo ôn chuyển ngay tôm vừa thu hoạch đến các cơ sở chế biến hoặc tiêu thụ trực tiếp sản phẩm.

 

Trở về phần trước

---