Trồng trọt

Để bưởi Năm Roi không có hạt

Bưởi Năm Roi là loại cây ăn đặc sản của huyện Bình Minh (tỉnh Vĩnh Long) đã nổi tiếng từ lâu trên thị trường trong và ngoài tỉnh bởi trái ngon có hương vị ngọt thanh, thịt mềm, tép khô dễ tách và đặc biệt là không hạt. Tuy nhiên, thời gian gần đây phẩm chất bưởi Năm Roi giảm vì trái chín có rất nhiều hạt, từ đó làm cho giá trị của loại trái cây này, ảnh hưởng đến thu nhập của người trồng bưởi.

Theo kết quả nghiên cứu của khoa nông nghiệp và sinh học ứng dụng - Trường đại học Cần Thơ, trái bưởi Năm Roi có hạt là do sự thụ phấn chéo giữa chúng và một số cây có múi khác. Do đó, có thể khắc phục được hiện tượng này bằng cách ngăn chặn sự thụ phấn chéo xảy ra, cụ thể là xây dựng những vùng chuyên canh bưởi Năm Roi (trồng với diện rộng và tập trung).

Về sử dụng hóa chất, gần đây, ở nhiều nước trên thế giới, người ta đã sử dụng chất điều hòa sinh trưởng thực vật để tạo trái không hạt. Tại Thái Lan, khi phun GA3 (Gibberellin) nồng độ 100 ppm lên bưởi Hom Hat Yai làm gia tăng tỷ lệ đậu trái và tạo trái không hạt. Ở Mexico, khi phun CuSO4 (đồng II sulfat) nồng độ 25 ppm trên quýt Tangor Afoure khi hoa nở đã làm giảm số hạt/trái khoảng 55 - 81%, vì CuSO4 là chất có khả năng giết chết hạt phấn, ức chế không cho hạt phấn nảy mầm của những cây trồng xen với loại quýt này. Ở nước ta, những nghiên cứu gần đây trên bưởi Năm Roi cùng cho thấy, khi phun GA3 lên vườn bưởi Năm Roi (có trồng xen với bưởi Lông) vào giai đoạn trước khi hoa nở làm giảm 94% số hạt, trong khi những cây không phun GA3 trái có từ 126 - 127 hạt. Hiện nay, các nhà khoa học Trường đại học Cần Thơ đang nghiên cứu về khả năng ứng dụng của loại hóa chất này để chọn ra thời điểm và nồng độ phun thích hợp, cho hiệu quả cao nhất, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng thu nhập cho nông dân.

TRUNG HIỆP - Khoa Học Phổ Thông, 27/10/2010

Kinh nghiệm trồng Bưởi Năm roi cuống xéo

Trong những ngày cận Tết Nguyên đán, chúng tôi đến vườn bưởi năm roi của anh Phan Văn Dũng, 51 tuổi, ở Ấp Phú Thành, xã Quới Thành, huyện Châu Thành, Bến Tre, chúng tôi bắt gặp thương lái đang vội vã chuẩn bị cho chuyến hàng cuối cùng trong năm về TP.Hồ Chí Minh. Trên mảnh vườn 0,5 ha của mình, anh cựu chiến binh Nguyễn Thành Phan chỉ trồng cây bưởi năm roi cuống xéo. Năm nay, vườn bưởi nhà anh Dũng đã được 4 năm tuổi. Những trái to treo lủng lẳng, đều đặn và vàng mơ, trông rất bắt mát, đã phần nào lý giải vì sao giống bưởi này bán rất chạy trong những ngày Tết.

Anh Dũng là người gốc ở Quận 6 TP. Hồ Chí Minh. Những ngày trong quân ngũ, theo bước chân rày đây mai đó khắp các miền quê, bắt gặp những vườn cây ăn trái của bà con, anh Dũng rất mê thích và ấp ủ trong lòng. Sau khi trở về đời thường vào năm 1976, anh đã bén duyên với một cô gái ở xứ dừa Bến Tre. Với tấm lòng say mê nông nghiệp, mà sống ở thành phố thì không có đất “dụng võ”, nên vợ chồng khăn gói về quê Bến Tre.

Chân ướt, chân ráo, nhìn miếng vườn tạp của cha mẹ vợ cho, anh Dũng quyết định chuyển đổi cây trồng. Anh lặn lội đi tham quan những nhà vườn đã thành công để học hỏi, và rồi cuối cùng quyết định chọn mua cây bưởi năm roi cuống xéo ở huyện Bình Minh, Vĩnh Long, về trồng. Anh Dũng cho biết: “Giống bưởi này có chất lượng ngon không thua gì bưởi da xanh, nhưng lại có ưu điểm là khi chín có màu vàng trông rất bắt mắt.”

Về cách trồng, đầu tiên đắp mô cao khỏi mặt đất 0,2m, đào hố vuông mỗi cạnh 0,8m, sâu 0,4m, các hố cách đều nhau 3m. Trước khi trồng, chuẩn bị rơm, rác mục, phân chuồng hoai và đất phù sa khô tán nhuyễn trộn lẫn với một ít thuốc sát trùng, sau đó cho tất cả vào hố. Đến đầu mùa mưa, đưa cành chiết vào hố trồng, dùng cây chống đỡ và cột chặt nhánh chiết nhằm giữ cho cây khỏi lung lay, giúp cho rễ non dễ bung bám đất. Sau khi đã trồng nhánh chiết xong, anh Dũng bắt đầu chọn cây chuối cao tàn và rễ ít trồng xen rải thưa trong vườn. Cây chuối sẽ tạo bóng râm che mát cây bưởi lúc còn nhỏ vào mùa nắng. Sang năm thứ 3, cây chuối sẽ được phá bỏ hoàn toàn để cho cây bưởi được thông thoáng, bung tàn.

Về cách chăm sóc, để tránh cho cây bưởi khỏi bị mất nước, cứ 2 hoặc 3 ngày anh Dũng tưới nước 1 lần. Sau đó, anh vô phân theo định kì 4 tháng 1 lần, chủ yếu là phân chuồng hoai và tưới nhữ thêm NPK 20-20-0 theo công thức 1 muỗng canh cho 10 lít nước tưới vào gốc, sáng hôm sau tưới xả. Cũng theo định kỳ như trên, anh Dũng phun thêm phân bón lá giúp cho bưởi phát triển nhanh. Trong thời gian chăm sóc cây bưởi, anh Dũng luôn luôn theo dõi cây để kịp thời phun thuốc trừ sâu, rầy (nếu có sâu vẽ bùa trên lá thì phun thuốc Confidor, còn rầy nhớt xuất hiện trên đọt non thì xịt Actara).

Để trái bưởi chín đúng dịp Tết, theo kinh nghiệm của anh Dũng thì, sau khi thu hoạch trái, tiến hành dọn tỉa cành, bón phân (phân chuồng, phân NPK-AT1) và tưới nước thường xuyên cho cây bắt phân. Sang tháng 2 âm lịch, ngưng tưới nước 1 tháng cho cây xào lá, rồi bón phân NPK-AT2 hơi đậm (mạnh tay), sau đó tiếp tục tưới nước trở lại. Sau 1 tháng, bưởi bắt đầu đâm bông kết trái. Khi trái bằng quả chanh, anh Dũng bón tiếp phân NPK-AT3 để nuôi trái. Theo anh Dũng, khi cây nuôi trái thì không nên rải phân đạm nhiều, vì nhiều phân đạm sẽ làm cho trái mất độ ngọt ăn không ngon. Nên rải kèm với kali. Thời gian bưởi ra trái, trong vườn nên treo rải rác thuốc Vizubon để diệt ruồi vàng (loại ruồi này hút nhựa trái gây ghẻ không bán được).

Năm vừa qua, tuy chưa cho trái rộ, nhưng vườn bưởi của anh Dũng cũng đã cho thu hoạch 1 tấn trái (giá 10.000đ/kg). Chắc chắn trong những năm tiếp theo, anh Dũng sẽ còn thu nhập cao hơn gấp nhiều lần.

Dương Thanh Hải - BTre, 02/03/2007

 Nhấn vào đây để xem tất cả các thông tin kỹ thuật trồng cây bưởi