Trồng trọt

Những năm gần đây, thị trường cây giống xuất hiện nhiều loại cây trồng mới lạ như mít ruột đỏ, ổi không hạt… Những giống này đang thịnh hành, được nhiều nhà vườn ĐBSCL tìm mua để trồng. Mùa cây giống 2006, tại huyện Chợ Lách tỉnh Bến Tre, lại xuất hiện một loại cây giống mới: cam ruột đỏ không hạt. Giống cam này hiện đang khan hiếm và hút hàng vì là giống “mới ra lò”… Tuy nhiên, từ những khảo nghiệm ban đầu, các nhà khoa học khuyến cáo nông dân cần thận trọng khi quyết định đầu tư trồng loại giống mới này.

Sức hút của giống mới

Hiện nay, nông dân Trần Văn Tứ, ở xã Sơn Định, được xem là người có giống cam ruột đỏ không hạt đầu tiên ở huyện Chợ Lách. Anh Tứ hiện có 25 cây cam ruột đỏ không hạt chuyên để lấy bo nhân giống. Giống cam này anh Tứ mua ở Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam năm 2002 và trồng xen trong vườn cam sành. Cam trồng phát triển tốt và năm 2005, cây cam ra trái rất nhiều, mỗi cây khoảng 40 trái. Theo quan sát của anh Tứ, khi trái cam còn non, ruột có màu hồng như bưởi da xanh; lúc chín, ruột đỏ đậm như ruột dưa hấu, trông rất đẹp mắt. Trái cam ruột đỏ không hạt khi còn nhỏ, phần dưới trái có “đuôi” bằng cọng chân nhang, dài khoảng 2 phân; đến khi chín, “đuôi” rụng, tạo thành lỗ hổng. Cam ruột đỏ không hạt chín ăn ngon như cam mật.

Cam ruột đỏ không hạt là cây giống còn rất mới ở huyện Chợ Lách và là cơ hội làm ăn của những người đi đầu trong lĩnh vực làm cây giống. Vì vậy, anh Tứ quyết định nhân giống cam mới này để cung cấp cho người tiêu dùng chứ không để trái bán. Chỉ từ đầu mùa bán giống năm 2006 đến nay, anh Tứ đã cung cấp cho thị trường khoảng 20.000 cây giống cam ruột đỏ không hạt, giá bán 15.000 đồng/ cây. Nhiều người bạn là chủ cơ sở làm cây giống khác ở các xã lân cận cũng tìm đến anh để mua bo về nhân giống bán và số bo anh cung cấp ra ghép khoảng 7.000- 8.000 cây. Anh cũng nhượng lại cho người bạn thân 2 cây cam ruột đỏ tại vườn với giá 6 triệu đồng để trồng chiết giống. Anh Tứ cho biết: “Nhiều cơ sở chuyên cung cấp cây giống thường xuyên gọi điện thoại để đặt hàng cam ruột đỏ nhưng tôi không có đủ để cung cấp”.

Tại xã Đa Phước Hội, huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre, anh Triệu Văn Trinh cũng là người đang có giống cam ruột đỏ. Giống cam này anh Trinh có được là do một người bạn từ bên Mỹ tặng hạt, anh ương lên trồng từ năm 2000. Hiện nay, anh Trinh đã nhân giống được 200 cây cam ruột đỏ 2 năm tuổi. Anh Trinh nói: “Giống cam ruột đỏ tôi trồng có đặc điểm như cam ruột đỏ không hạt ở Chợ Lách; chỉ khác là lúc nhỏ có hạt, khi chín, hạt tan mất. Ngoài ra, theo quan sát của tôi, cam ruột đỏ trồng 6 năm vẫn phát triển tốt, trong khi vườn cam sành trồng cùng lúc đang bị bệnh”.

Nông dân nên thận trọng

Theo Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam, cam ruột đỏ không hạt là giống cam Cara cara nevel SH 2–1–16. Giống cam này có nguồn gốc từ Mỹ, được du nhập vào Viện từ tháng 11 năm 1996 với mục đích khảo nghiệm. Tháng 10 năm 1999, giống cam này được trồng và đánh giá tại Đà Lạt, Lâm Đồng. Qua đó, khảo sát của Viện cho thấy cam có một số đặc tính: cây sinh trưởng khá, cho trái ít (29 kg/ cây sau 4 năm trồng); quả cam to (trung bình 320g/ quả), dạng quả hình ê-lip, vỏ quả màu xanh, sần nhiều, dễ tróc và dày (trung bình 9,5mm); thịt quả có màu đỏ rất đẹp, cấu trúc khá cứng, độ brix 7,4- 8,5%, độ pH 3,65, lượng axít tổng số 0,69g/100ml dịch quả, tỷ lệ nước thấp (trung bình 24,2%) so với cam mật (trung bình 32,1%). Ưu điểm của giống cam này là không hạt, ruột đỏ rất đẹp. Tuy nhiên nhược điểm của loại cam này là có vị ngọt chua hơn so với cam mật, nước quả ít hơn, múi cứng hơn.

Thạc sĩ Nguyễn Ngọc Thi, cán bộ phòng chọn tạo giống thuộc Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam, cho biết: “Một giống cây trồng khi được nhập về muốn nhân sản xuất ngoài dân thì phải được khảo nghiệm. Nếu kết quả khảo nghiệm cho thấy giống mới có ưu điểm hơn so với giống địa phương thì giống mới sẽ được khu vực hóa. Khi khu vực hóa đạt kết quả mới tiến tới công nhận giống rồi triển khai sản xuất đại trà”. Theo Thạc sĩ Thi, hiện nay, việc khảo nghiệm về giống cam này của Viện đã dừng lại do cam trồng ở Đà Lạt đã bị hư, Viện không có điều kiện để theo dõi tiếp. Mặc dù chưa đánh giá chính xác, nhưng những đặc điểm khởi đầu đã nêu cho thấy giống cam này không có triển vọng so với cam mật không hạt đang có ở địa phương. Giống cam mật không hạt được đánh giá rất triển vọng để phát triển có cây đầu dòng ở xã Thanh Hòa huyện Cai Lậy (Tiền Giang) do ông Nguyễn Văn Lộc trồng. Viện đã khảo nghiệm giống cam này và đang xin công nhận giống tạm thời. Vì vậy, Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam khuyến cáo bà con nông dân phải tính toán kỹ càng khi đầu tư trồng giống cam ruột đỏ không hạt.

Giống cam ruột đỏ không hạt hiện nay đang hút hàng tại các cơ sở sản xuất giống ở Bến Tre. Chợ Lách nổi tiếng làm cây giống và các cơ sở sản xuất giống đang sản xuất ra một lượng lớn cây giống cam ruột đỏ không hạt để đáp ứng nhu cầu của người thích trồng cây giống mới. Với khảo nghiệm ban đầu và khuyến cáo của Viện Nghiên cứu Cây ăn quả miền Nam, người dân cần hết sức thận trọng để tránh những thiệt thòi khi quyết định trồng giống cam này.

CAO DƯƠNG - CT, 5/8/2006

www.vietlinh.vn