Trồng trọt

Vừa qua Phân viện Nghiên cứu Lâm nghiệp (đơn vị thực thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT) đã nhập khẩu giống chà là và đang gieo ươm tại Trạm Thực nghiệm Lâm nghiệp Phú Hài để phục vụ nhu cầu trồng rừng và phủ xanh ở tỉnh ta. Phân viện đã trồng thử nghiệm 8,7ha tại Mũi Né với kết quả bước đầu cây đang sinh trưởng và phát triển tốt; dự kiến trong năm nay sẽ trồng với số lượng lớn. Với giá bán 5.000 đồng/cây giống tuy còn ở mức cao, nhưng đã mở ra triển vọng lớn trong công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở tỉnh ta.

Chà là có tên khoa học là Phoenix dactylifera, thuộc họ Palmae, có nguồn gốc từ Bắc Phi, được trồng nhiều ở Hy Lạp và Trung Đông. Chà là có thân và lá giống cây dừa, nhưng lá dài hơn lá dừa (4-6m), bẹ lá có nhiều gai nhọn. Thân có thể cao đến 40m, đường kính thân từ 40-60cm, rễ có thể đi dài từ 10-15m, tán lá rộng 8m, thời gian cho trái có thể dài đến 80-90 năm. Chà là thích hợp trồng trên đất cát (vùng hoang mạc ở tỉnh ta), có mạch nước ngầm càng tốt, chịu được mặn, lượng mưa hàng năm từ 250mm trở lên, nhiệt đột từ 2-600C. Cây cho hoa vào tháng 2-3 và quả chín, thu hoạch vào tháng 8-12, cây 3 tuổi đã bắt đầu cho quả. Cây cho quả sai hay không tùy thuộc khả năng chăm sóc. Qua đặc điểm sinh học của cây chà là cho thấy nó hoàn toàn thích hợp với đặc điểm khí hậu và thổ nhưỡng của tỉnh ta, nhất là vùng cát ven biển như Phan Thiết. 

Có 2 cách tạo giống chà là, đó là cấy mô và tạo giống bằng hạt. Phương pháp tạo giống bằng hạt đơn giản, dễ làm và bất cứ ai cũng có thể làm được. Hạt thu hoạch xong phơi khô, đem ngâm 12 giờ trong nước nóng 50-600C (pha 2 sôi 3 lạnh). Sau đó đem ủ trong vải thô và vùi vào cát ẩm, cứ mỗi ngày đem rửa sạch, lại ủ lại. Làm liên tục như vậy trong 3 ngày thì hạt sẽ nảy mầm và đem cấy vào túi bầu P.E. Phòng trừ sâu bệnh cho cây có thể trộn thuốc Basudin 10H vào ruột bầu hoặc xịt Sumi eight 12,5 WP nếu phát hiện có nấm hại. Sau 3-4 tháng tuổi, cây con có thể đạt chiều cao 40-50cm, 4 lá thật, sẽ đem ra trồng. 

Chuẩn bị đất xong, cày xới ít nhất 1 lần trước khi trồng, mật độ trồng 500 cây/ha (4x5). Bón lót 1-2kg vi sinh hoặc 3kg phân chuồng ủ hoai, hố trồng đào càng sâu càng tốt, nhưng chú ý đừng để đất lấp đọt non cây. Sau khi trồng, nếu trời không mưa, phải tưới ngay cho cây bén rễ và phải tưới liên tục 1 tháng; thời vụ trồng tốt nhất vào tháng 7 - tháng 9 (lúc trời mưa nhiều). Trong lúc cây đang ra hoa kết trái phải tưới nước thường xuyên thì chà là mới cho năng suất cao. Hằng năm chăm sóc chà là 2 lần vào đầu mùa mưa và cuối mùa mưa. 

Chà là dễ ươm, dễ trồng lại tạo dáng đẹp, cho năng suất và hiệu quả kinh tế cao, thích hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng của tỉnh ta, ai cũng có thể trồng được...

PHƯƠNG KHÁNH - Bình Thuận, 12/07/2004

www.vietlinh.vn