Trồng trọt

Các giống dưa leo như dưa chuột, dưa mốc, dưa tam dương thuộc nhóm giống địa phương, kháng bệnh khá, chất lượng tốt, chiều cao cây 1,5 - 2m, nhiều hoa đực ít hoa cái, giống để được cho vụ sau. Giống quả nhỏ: Thân gầy, lá mỏng thời gian sinh trưởng 50- 65 ngày, trái màu xanh vàng, gai trắng xám, năng suất 1,8 - 2 tấn/công. Giống quả trung bình - to: Thân lá trung bình, thời gian sinh trưởng 65 - 75 ngày, trái màu xanh nâu gai trắng, năng suất 2 - 2,5tấn/công. Giống đại diện có Bà cai, dưa leo xanh, Yên Phong, quế vỏ.

Nhóm giống lai F1 :

Đặc điểm năng suất rất cao, kháng chủ yếu một số bệnh, trái thường khá to, màu sắc và hình dạng khác nhau. Giống F1 không để nhân giống được cho vụ sau. Mummy 331 : Thân lá to, thời gian sinh trưởng 60 - 70 ngày, cây cao 2 - 2,5m, mỗi mắt cho một hoa cái, trái hơi nhỏ, màu xanh vàng, năng suất 3 - 4 tấn/công. Kháng khá được bệnh hoa lá,mốc sương. Happy 02 : Thân lá rất to, cây cao 2 - 2,5m, ít phân nhánh, mỗi nách cho một hoa cái, trái to màu xanh sậm,năng suất 3 - 4 tấn/công, kháng được bệnh đốm phấn, hoa lá.

Thời vụ, mật độ:

Mùa vụ : Dưa leo ở Bến Tre trồng được quanh năm. Tuy nhiên khi trồng nông dân tập trung vào 3 vụ chính là HT gieo tháng 5 - 6 DL, thu hoạch tháng 7 - 8 DL, ĐX gieo trồng tháng 10 -11DL, thu hoạch tháng 12 -1 DL, vụ xuân hè gieo trồng tháng 1 - 2 DL, thu hoạch tháng 3 - 4 DL.

Mật độ 4000 - 5000 dây/công, khoảng cách trồng 0,8 - 0,9m x 0,3 - 0,4 m, hai dây/hốc. Lượng giống cần cho 1 công đất cần từ 60 -100 gr hạt.

Kỹ thuật trồng: 

Đất trồng phải cao ráo, gần nguồn nước tưới sạch sẽ, ít nhiễm phèn, mặn pH : 5 - 7, mặn < 2 phần nghìn, thoát nước tốt trong mùa mưa.

Làm đất : Đất cuốc phơi ải 7 - 10 ngày kết hợp rải vôi 30 -50kg/công,tưới Penac P, lượm sạch cỏ dại.

Lên liếp tùy theo mùa vụ, địa hình. Cao 20 - 40cm x rộng 0,8 - 1,2m, giữa hai líp có rãnh rộng 30 - 40cm.

Xử lý hạt :

Hạt phơi nắng vài giờ, cho hạt vào tô nước ấm + thuốc ngừa bệnh Aliette, Rovral + 1/4 viên thuốc tím (KMnO4), phơi nắng trong 30 phút, cho vào túi vải bao lại để chỗ mát trong 24 giờ, kế đó xả nước đem gieo.

Gieo hạt :

Gieo vào các hốc đã làm sẵn, hàng cách hàng 80 - 90 cm x hốc cách nhau 30 - 40 cm, gieo 2-3 hạt/hốc, độ sâu gieo hạt 3-5cm, tưới nước tủ rơm. Cần gieo 5% bầu để dặm các lỗ bị chết.

Chăm sóc: 

Phân bón lượng phân cần 1 công đất như sau: Phân hữu cơ hoai 15 - 20 thúng + 25 – 30 kg urê + 20 - 25kg Super lân +15 – 20 kg KCl + 10 -15 kg DAP + 5 - 10 thúng tro trấu. (xem bảng)

Chú ý: Bón lót toàn bộ phân hữu cơ trộn phân vô cơ (theo liều lượng như trên bảng 1) + 1kg Borat + 1 - 2kg Basudin, trộn xong bón từng hốc, khi gieo hạt xong lấp tro trấu. Phân (DAP + phân vi lượng) tưới xen kẽ các lần bón phân bảng trên do dưa leo rất mẫn cảm với phân, nên bón nhiều lần mỗi lần một ít, bằng cách tưới gốc. Tỉa dặm: Sau khi gieo 4 - 5 ngày cây con có 2 lá mầm, tiến hành trồng dặm những hốc không mọc, khi cây con được 10 - 12 ngày tuổi tỉa để lại mỗi hốc 1 - 2 cây.

Làm cỏ vun gốc, phủ rơm : Kết hợp đợt bón thúc lần 2, lúc cây vừa bỏ vòi ngả ngọn bò nên làm cỏ, vun gốc, tủ rơm giữ ẩm. Tưới nước : Lúc nhỏ tưới nước 1 - 2 lần/ngày, cây lớn tưới nước 1 -2 ngày /lần (độ ẩm 75 - 85%), thường tưới sáng sớm hoặc chiều mát. Lúc cây cần nước là thời kỳ cây con và ra hoa cho trái. Làm giàn: Chiều cao giàn từ 2 - 2,5m thay đổi tùy giống, hình dạng chữ V ngược, chữ X hoặc chữ U ngược.Vật liệu là chà hay làm khung căng dây nilon.

Phủ bạt - tủ rơm :

Phủ bạt là tiến bộ kỹ thuật trong việc trồng dưa leo vì nó làm tăng năng suất từ 15 - 30%, khi phủ ta lật mặt sáng lên trên, tạo lỗ bằng cách dùng lon chứa than nóng có tay cầm từng lỗ theo khoảng cách quy định, lúc cây còn nhỏ nên tủ rơm tưới nước để cây ổn định nhiệt.

Hệ thống tưới nhỏ giọt rất hữu hiệu vì nó tiết kiệm được lượng nước, phân bón, công lao động, gồm lu chứa nước đặt trên giá đỡ, cao từ 1-1,2 m, đục lỗ dưới đáy, gắn ống có van khóa mở, tạo thành hệ thống tưới gồm một ống chính (phi 40), nhiều ống phụ (phi 21), dẫn ống phân bổ nước đến các cây trồng, bằng lỗ đục nhỏ.

Thụ phấn dưa leo trên cùng cây dưa có cả hoa đực và hoa cái, do thụ phấn nhờ côn trùng nhưng côn trùng ngày một ít đi nên ta cần thụ phấn bổ sung cho cây, sáng sớm tìm hoa đực hái úp lên nụ hoa cái, nhử côn trùng bằng sữa (50gr/10 lít nước) phun lên hoa, TĐQ40, Vipac88, kết hợp đủ phân nước sẽ làm tăng đậu quả tối đa, tạo hoa cái bằng cách bấm đọt hoặc bằng phun chất Dikali, Ethell ; tạo hoa đực bằng cách tỉa lá mạnh tay, bón nhiều phân đạm, hoặc phun hóa chất lục diệp tố, GA3. Chú ý phòng trừ sâu bệnh kịp thời.

NNVN, 9/2003