Trồng trọt

Hoa lan là một loài hoa đẹp có giá trị kinh tế cao, hiện đang có thị trường tiêu thụ mạnh trong nước cũng như xuất khẩu. Một số giống hoa có thể trồng được trong điều kiện nhiệt đới ẩm của TP. Hồ Chí Minh như: Dendrobium, Mokara, Phalaenopsis, Cattleyas, Vandaceous, Oncidium… Trong đó lan cắt cành thuộc nhóm Mokara và Dendrobium được các hộ trồng nhiều và có tỷ suất lợi nhuận khá cao mặc dù đầu tư ban đầu cao, nhất là phần đầu tư cây giống.

Hiện nay, tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhiều hộ trồng hoa lan nhóm Mokara đang được ưa chuộng do dễ trồng và thi trường tiêu thụ còn đang rất lớn. Mokara là nhóm giống hoa được lai tạo từ các giống: Arachnis x Vanda  x  Ascocentrum. Nhóm giống này có đặc điểm tương tự như nhóm Vanda là loài Lan đơn thân, thân hình trụ dài tiếp tục mọc cao lên mãi, không có giả hành, lá dài hình lòng máng hay hình trụ mọc cách hai bên thân. Phát hoa mọc từ nách lá giữa thân, phát hoa dài mang nhiều hoa thường không phân nhánh. Hoa cỡ trung bình đến lớn, cánh đài của hoa rất lớn. Hoa có nhiều màu sắc phong phú từ trắng, tím, hồng đỏ, cam, vàng nâu, xanh. trên cánh hoa thường có chấm, có đốm hoặc hình carô rất đẹp. Nhóm giống này rất thích hợp với việc trồng sản xuất hoa cắt cành do siêng ra hoa, có thể đạt 6 – 8 phát hoa/năm.

Để trồng loại hoa này trước hết phải xây dựng nhà lưới thoáng mát với chiều cao trung bình từ 3,5 - 3,8 m. Loại lưới dùng để che phủ được dùng lưới nhập từ Thái lan về loại có độ che mát là 50%.

Nhóm lan Mokara được trồng thành luống, chiều ngang luống rộng từ 0,8 - 1,2 m để trồng từ 2 - 3 hàng, một số nới có thể tăng lên 4 hàng với luống 1,2 m. Luống được xây xung quanh bằng gạch ống, khoảng 3 hàng tinh từ mặt đất lên. Bên hông luống nên làm lỗ thoát nước bằng cách để lỗ hổng không xây gạch. Sau đó rải chất trồng bằng vỏ đậu phộng khô với độ dày khoảng 10 -15 cm ban đầu, sau thời gian vỏ đậu phộng xẹp xuống có thể bổ sung thêm vỏ đậu để tạo lớp nền cho rễ lan bám xuống. Đầu luống nên đóng cọc bằng cây gỗ hoặc cây betông, có nơi dùng ống nhựa cấp nước để cột chặt các cây tầm vông theo 2 - 3 hàng dọc theo luống.

Các cây lan giống được trồng dọc theo luống và được cột chặt vào các cây tầm vông đã được đặt sẵn theo luống. Thông thường tuỳ theo kích cỡ cây giống được giao nhưng tối thiểu cây con phải có sẵn ít nhất 3 rễ, như vậy cây mới mau phát triển không bị mất sức. Đặt cây lan theo mật độ lá của cây này giáp với đầu lá cây kia. Như vậy bình quân khoảng 1.000 m2 nhà lưới ta trồng được khoảng 4.000 cành Mokara. Dùng dây kẽm nhỏ có bọc nhựa (thường dùng loại dây điện loại nhỏ là lõi của dây điện thoại) để cột cây, tránh đổ ngã khi tưới để cây mau bắt rễ.

Sau khi trồng, thời gian đầu nên sử dụng loại phân bón lá có chứa B1 và NAA để kích thích cây phát triển rễ và mau phục hồi. Sử dụng mỗi tuần một lần loại phân cá - là loại phân bón lá dạng hữu cơ rất tốt cho lan. Sau đó luân phiên sử dụng B1, phân cá và loại phân bón lá có hàm lượng N cao, ví dụ như 31-11-11 để phun cho lan. Từ 3 - 6 tháng đầu sử dụng liên tục và luân phiên các loại phân bón lá trên. Nếu có điều kiện có thể bổ sung tưới hoặc phun bánh dầu đã được ngâm kỹ, hết mùi hôi và sau đó lọc kỹ đưa vào bình phun cho cây.

Về chế độ tưới hàng ngày nhất là vào mùa nắng nên đảm bảo tưới hai lần mỗi ngày vào buổi sáng và buổi chiều mát. Đối với những ngày có sương hoặc hơi lạnh có thể tưới sớm để rửa lá trước khi mặt trời mọc.

Nhóm lan Mokara ít bị sâu phá hoại, chủ yếu là theo dõi nếu có kiến quá nhiều thì nên phun thuốc trừ sâu với nồng độ loãng để diệt kiến. Một số vườn lan loại này có xuất hiện  rệp vảy cũng cần phải theo dõi và phun thuốc. Lan Mokara cũng dễ bị bệnh đốm lá nên cần theo dõi vườn để phát hiện bệnh. Chỉ tập trung phun thuốc trừ bệnh đối với những cây bị nhiễm bệnh với các loại thuốc như: Aliette, Score, COC 85, Carbendazim, Rampart luân phiên nhau. Cần lưu ý không được bón phân chuồng tươi làm cho nấm bệnh phát trển, cây rất dễ bị nhiễm bệnh.

Khi cây lan đã lớn, lượng rễ nhiều, có thể sử dung loại phân bón lá có hàm lượng N-P-K tương đương nhau như loại 20-20-20; Thời gian sau 6 tháng trở đi một số giống hoa đã bắt đầu cho hoa, khi đó có thể phun bổ sung loại phân bón lá như 6-30-30 để kích thích ra hoa và hoa sẽ bền đẹp và phát hoa sẽ dài hơn. Đối với nhóm Mokara nếu chọn được giống tốt, hoa có màu sắc phù hợp mỗi cây sẽ cho từ 6 - 8 cành hoa trong một năm. Như vậy nếu chăm sóc tốt, đúng kỹ thuật, tính từ khi cây cho cành hoa đầu tiên, sau một năm có thể thu hồi được phần đầu tư cây giống, và từ năm thứ hai trở đi, sau khi trừ chi phí chăm sóc, bón phân sẽ là lợi nhuận dôi ra do trồng hoa đem lại.

 TS. Dương Hoa Xô - SỞ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, 17/6/2015

Nhấn vào đây để xem các tin về hoa lan