Trồng trọt

Mô hình trồng nấm rơm của gia đình anh Ngô Quốc Dũng ở ấp Mỹ Hóa 2, xã Tân Hòa khác với cách trồng nấm rơm truyền thống, sau khi được cán bộ kỹ thuật Trạm khuyến nông huyện Phú Tân, tỉnh An Giang hướng dẫn kỹ thuật ứng dụng cách làm mới, anh Dũng đã bố trí 3 nghiệm thức trên diện tích 400m2 hoàn toàn ngẫu nhiên và thực hiện theo quy trình trồng nấm rơm để so sánh hiệu quả và năng suất trồng nấm rơm bằng nguyên liệu rơm và lục bình. Vụ Thu Đông năm 2015, Khi thực hiện trồng ngoài trời, Với khoảng 1.086,6kg lục bình khô và 120 bịt meo, vôi, men dinh dưỡng, thuốc trừ bệnh, phân bón.

Ông Ngô Quốc Dũng thực hiện nghiệm thức 1, sử dụng 100% rơm từ máy gặt đập liên hợp, nghiệm thức 2 sử dụng 1/2 rơm và 1/2 lục bình, nghiệm thức 3 sử dụng 100% lục bình. Sau khi ủ rơm, ủ lục bình và chất thành dòng, khoảng 20 ngày sau ông bắt tay vào thu hoạch nấm rơm, năng suất thu hoạch nấm rơm theo từng nghiệm thức cho thấy: năng suất trồng nấm rơm cao nhất vẫn từ nguyên liệu lục bình ở nghiệm thức 3 đạt 87,88kg cao hơn gấp 3,7 lần so với năng suất ở nghiệm thức 1 chỉ đạt 23,52kg, còn năng suất ở nghiệm thức 2 là 54,88kg cao hơn gấp 2,3 lần so với năng suất ở nghiệm thức 1.

Tương tự với cách làm như trên, anh Dũng thực hiện trồng nấm rơm trong nhà, với 3 lần lặp lại, tương ứng với 3 nghiệm thức: nghiệm thức 1, sử dụng 100% rơm từ máy gặt đập liên hợp, nghiệm thức 2 sử dụng 1/2 rơm và 1/2 lục bình, nghiệm thức 3 sử dụng 100% lục bình. Sau khi ủ rơm, ủ lục bình và chất thành dòng, khoảng 20 ngày sau ông bắt tay vào thu hoạch nấm rơm, năng suất thu hoạch nấm rơm theo từng nghiệm thức cho thấy: Năng suất trồng nấm rơm từ nguyên liệu lục bình ở nghiệm thức 3 đạt năng suất cao nhất 92,62kg cao hơn gấp 3,5 lần so với năng suất ở nghiệm thức 1 chỉ đạt 26,6 kg, tương tự năng suất ở nghiệm thức 2 đạt 60,48kg cao hơn gấp 2,3 lần so với năng suất ở nghiệm thức 1. Về hiệu quả kỹ thuật cho thấy năng suất trồng nấm rơm ở các nghiệm thức khi trồng trong nhà cao hơn so với trồng ngoài trời. Nói về năng suất của mô hình trồng nấm rơm từ rơm phối trộn với lục bình, ông Ngô Quốc Dũng chia sẽ thêm: “năng suất trồng nấm rơm từ nguyên liệu lục bình hoặc phối trộn lục bình với rơm cao hơn nhiều so với khi trồng nấm rơm hoàn toàn bằng rơm.

Do đó, lợi nhuận khi trồng nấm rơm trong nhà cao hơn so với lợi nhuận trồng nấm rơm ngoài trời.” Mô hình trồng nấm rơm theo công nghệ mới của ông Ngô Quốc Dũng, đề nghiên cứu, so sánh năng suất và hiệu quả mô hình trồng nấm rơm từ nguyên liệu rơm và rơm phối trộn với lục bình ở xã Tân Hòa do kỹ sư Lương Mỹ Phương – trạm khuyến nông huyện Phú Tân làm chủ nhiệm đề tài, nhằm chọn nguồn giá thể trồng nấm rơm, vừa tăng thêm hiệu quả kinh tế cho nông dân vừa góp phần bảo vệ môi trường. Qua kết quả cho thấy lục bình được dùng làm giá thể để trồng nấm rơm, có khả năng giữ được độ ẩm lâu giảm công tưới, tốn ít meo nấm hơn, chất lượng nấm ngon hơn , giòn hơn so với nấm rơm truyền thống lại giàu dinh dưỡng không độc tố, việc trồng nấm trên giá thể lục bình có năng suất cao gấp 3 đến 4 lần so với trồng trên rơm. Là người chủ nhiệm đề tài Kỹ sư Lương Mỹ Phương - Trạm khuyến nông Phú Tân cho biết thêm: “Nguyên liệu lục bình được người nông dân thực hiện mô hình tận dụng nguồn lao động nhà đi gom, vớt và phơi khô.

Vì thế, giá thành nguyên liệu lục bình có giảm nhiều hơn so với nguyên liệu lục bình khi thu mua từ người khác. Giá thành nguyên liệu rơm thấp (chỉ có 150.000 đồng/công, trong khi đó giá mua ở ngoài dao động từ 400.000 – 500.000 đồng/công) là do người nông dân thực hiện mô hình tận dụng công lao động nhà đi thu gom rơm. Lợi nhuận trồng nấm rơm cao cũng do chi phí lao động như các quá trình: ủ rơm, đảo rơm, chất mô, tủ rơm áo…người nông dân thực hiện mô hình cũng tận dụng công lao động nhà của chính mình.” Tuy nhiên do mô hình thực hiện vào vụ Thu Đông nên gặp thời tiết không thuận lợi trong quá trình thực hiện mô hình: gặp mưa bão liên tục trong quá trình chuẩn bị nguyên liệu lục bình thế nên lượng lục bình hao hụt khá nhiều chiếm khoảng 30%, trong giai đoạn ra tơ sau khi chất mô đến lúc hình thành nụ nấm gặp thời tiết nắng nóng kéo dài, đến khi giai đoạn ra quả thể bắt đầu từ ngày 14/11/2015 đến ngày 21/12/2015 thì lại gặp thời tiết lạnh và của áp thấp nhiệt đới cũng ảnh hưởng rất nhiều đến năng suất nấm rơm.

Ngoài sản xuất nấm rơm theo lối truyền thống, nông dân cần thay đổi cách làm hiện đại hơn trong sản xuất, thông qua sử dụng nhiều nguồn nguyên liệu có sẵn trong nông nghiệp gắn với ứng dụng kỹ thuật mới làm tăng thu nhập, cải thiện kinh tế gia đình. Từ kết quả thu được tại các mô hình điểm, thời gian tới, trạm khuyến nông huyện Phú Tân sẽ tổ chức các lớp tập huấn dạy nghề, hướng các quy trình kỹ thuật về cách trồng nấm rơm từ nguyên liệu rơm và lục bình, nhằm giới thiệu cho nông dân trên địa bán huyện để nhân rộng mô hình, góp phần tăng thêm hiệu quả kinh tế cho người trồng nấm rơm, đồng thời liên kết với đại lý để thu mua nấm rơm cung ứng cho thị trường ngoài huyện đảm bảo đầu ra cho nông dân..

Đề tài so sánh năng suất và hiệu quả mô hình trồng nấm rơm từ nguyên liệu rơm và rơm phối trộn lục bình là tín hiệu tốt cho nông dân đang có dự định trồng nấm rơm. Thời gian tới rất cần ngành chức năng chuyển giao khoa học và công nghệ và xây dựng mô hình trồng nấm, giúp người nắm bắt được quy trình kỹ thuật làm cơ sở quan trong cho việc định hướng và phát triển các sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Tiếp tục triển khai nhân rộng mô hình trồng nấm rơm từ nguyên liệu lục bình và rơm phối trộn với lục bình song song với mô hình truyền thống là trồng nấm rơm hoàn toàn bằng nguyên liệu rơm, vì năng suất trồng nấm rơm từ nguyên liệu lục bình cao hơn gấp 3,5 - 3,7 lần so với trồng nấm rơm hoàn toàn bằng nguyên liệu rơm.

Vừa giảm được chi phí khi trồng nấm rơm nếu như ta tận dụng lao động nhà để thu gom vớt và phơi khô nguyên liệu lục, vừa đem lại kinh tế cho gia đình cũng như góp phần giải quyết việc làm cho nguồn lao động tại địa phương và vừa tăng thêm nguồn lợi ích bảo vệ môi trường tránh được những tác hại xấu do lục bình đem lại cho chúng ta.

Lê Giàu - An Giang, 06/01/2016

Xem thêm các bài viết về nấm và kỹ thuật trồng các loại nấm