Trồng trọt

Rau mầm dễ trồng nếu nắm vững các yếu tố kỹ thuật, lại ít tốn đất, không sử dụng phân bón và thuốc BVTV chỉ sử dụng đất sạch hữu cơ sinh học hoặc sơ dừa. Là loại rau sạch và giá trị dinh dưỡng cao gấp 5 lần so với rau thường. Vì thế, sau khi xem tìm hiểu trên mạng, chị Nguyễn Thị Quyên, Tân An, Long An đã tìm đến tham quan các mô hình trồng rau mầm của Trạm Khuyến nông Bình Chánh và Quận 7, chị tập trồng và thành công 2 năm nay.

Theo lời chị Quyên, năm đầu tiên hoàn toàn thất bại (70%) do thời tiết thay đổi thất thường nên chưa kiểm soát được ẩm độ thích hợp, rau bị hư, thói nhiều. Hai năm trở lại đây thì hiệu quả kinh tế rõ rệch, rau đẹp và có năng suất. Mỗi ngày, chị thường gieo khoảng 2 kg giống và bán khoảng trên 10 kg rau mầm (tùy theo đặt hàng). Rau mầm của gia đình chị là nguồn cung cấp chính cho các nhà hàng, khách sạn,quán xá và các chợ ở Thành phố Tân An.

Chia sẻ về cách trồng, chị cho biết nguyên liệu chỉ sử dụng nguồn sơ dừa là chính (sơ dừa không cũ cũng không mới, nếu mới thì phải qua xử lý), sử dụng khay có kích cỡ: 40 x 50 x 7 cm, lượng sơ dừa trong khay chỉ khoảng 3 cm... Giống để chọn thường có nhiều loại hạt như: rau muống, hạt mè, cải xanh, cải ngọt, một số loại đậu, tuy nhiên để năng suất cao chị thường chọn củ cải trắng. Nguồn nước phải sạch và sử dụng phun tưới bằng vòi hoa sen. Trồng rau mầm thường mất khoảng 5 ngày, 2 ngày đầu trong giai đoạn ủ, ngày thứ 3 trở đi đem ra chất trên kệ, ngày thứ 5 thu hoạch, lúc đó rau mầm rất vừa, ăn rất ngon.

Với diện tích 30 m2, chứa được 100 khay, hàng tháng tổng thu nhập của chị trên 13 triệu đồng (chưa trừ chi phí). Theo cách nói khiêm tốn, hàng ngày chị kiếm lời được 100.000 đồng, lại chỉ sử dụng công nông nhàn. Rau mầm rất tiện lợi về nhiều mặt và đặc biệt giúp bổ sung nguồn dinh dưỡng cho gia đình; vì thế, chị Nguyễn Thị Quyên, sẳn sàng hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân nào muốn trồng rau và cung cấp hạt giống, kệ trồng rau mầm.

MINH KHÔI - Long An, 27/08/2010

Trồng rau mầm tại nhà: Rẻ và dễ làm

Rau mầm là món ăn đã khá quen thuộc với người tiêu dùng vài năm gần đây. Tuy nhiên, giá bán rau mầm tại các chợ, siêu thị khá đắt đỏ, khoảng 40.000đ/kg và thường chỉ bán loại rau mầm từ hạt cải bẹ xanh có vị hơi cay, không phù hợp với trẻ em. Bỏ một ít công sức, bạn có thể tự trồng rau mầm tại nhà với nhiều loại mầm phong phú, giá rẻ.

Rau mầm rất dễ trồng với thời gian vỏn vẹn từ 5 - 7 ngày. Với lượng hạt giống từ 30 - 40g, có thể thu được 400 - 500g rau mầm sạch (giá trị dinh dưỡng tương đương 1,5kg rau bình thường).

Trồng rau mầm không cần không gian rộng lớn mà chỉ một góc balcon hoặc sân thượng, một bệ cửa sổ nhỏ trong bếp hay hàng hiên trước nhà... Trồng tại nhà, rau mầm có được tươi nguyên của cọng rau vừa cắt và giữ được giá trị dinh dưỡng cao nhất.

Bên cạnh đó, dịch vụ cung cấp vật tư và kỹ thuật để trồng rau mầm rất phong phú, đa dạng và ngày càng hoàn thiện để mỗi người muốn trồng rau mầm đều có thể thực hiện thành công một cách dễ dàng. Có thể trồng rau mầm với nhiều loại hạt giống rau ăn lá khác nhau, bằng nhiều loại vật liệu và đất trồng (giá thể). Giá thể có thể làm bằng đất sạch, xơ dừa, khăn giấy ướt, mùn cưa...

Thao tác trồng rau mầm cũng hết sức đơn giản. Đầu tiên, rải một lớp giá thể vào khay nhựa dày khoảng 5 - 7cm, tưới ẩm đều bằng nước sạch, lấy một ít giá thể đã phun ẩm ra khỏi khay, để dành phủ lên trên hạt sau khi gieo. Sau đó tạo bề mặt giá thể cho bằng phẳng và gieo hạt giống đều trên bề mặt rồi phủ một lớp mỏng giá thể ẩm lên trên.

Tưới phun nhẹ một lần nữa và dùng tấm bìa cứng đậy trên bề mặt trong 2 ngày. Sau 2 - 3 ngày, hạt nảy mầm đều thì chuyển ra nơi có nhiều ánh sáng hoặc nắng và cần tránh mưa trực tiếp, đồng thời tưới phun sương đều trên bề mặt mỗi ngày 2 lần. Sau 5 - 7 ngày trồng, rau mầm cao từ 8 - 12cm là có thể thu hoạch. Sau khi nhổ rau lên khỏi mặt đất, dùng kéo cắt bỏ rễ, rửa lại bằng nước sạch và chế biến. Khi trồng đợt khác, phần giá thể còn lại có thể tái sử dụng bằng cách xới lên, nhặt hết phần rễ còn sót lại, cho đất bổ sung hoặc thay lại toàn bộ bằng giá thể mới.

Lưu ý là nên dùng rau mầm ở trạng thái tươi sống, ngoại trừ vài loại đặc biệt (như mầm đậu nành) cần trụng qua bằng nước sôi trước khi sử dụng...

Gia Hân - Báo Đồng Nai, 27/05/2010

Rau mầm siêu sạch đầu tư thấp, hiệu quả cao

Mới đây, Trung tâm ứng dụng tiến bộ KH&CN Vĩnh Phúc đã xây dựng thành công mô hình sản xuất rau mầm siêu sạch nhằm sản xuất rau sạch, an toàn, đảm bảo chất lượng để cung cấp cho thị trường trong tỉnh và mở rộng ra các thành phố lớn.

Trên diện tích 100m2 nhà lưới, Trung tâm đã sử dụng 250 khay nhựa có diện tích 30 x 43m2 dùng luân phiên nhau trong một chu kỳ sản xuất 6 - 8 ngày. Tổng khối lượng hạt giống sử dụng dụng là 185kg bao gồm các loại hạt cải củ trắng, cải ngọt, cải bẹ mào gà, hạt đậu tương, đậu xanh, đậu đen, hạt rau muống và một số loại rau gia vị khác. Giá thể sử dụng hoàn toàn sạch: Mùn xơ dừa được chế tạo từ xơ vỏ quả dừa đã ngâm nước để loại bỏ chất Tanin, sau đó phơi, sấy khô rồi nghiền thành mùn để sử dụng. Đất sạch sinh học được cung cấp bởi Viện Nông hoá thổ nhưỡng, chế tạo từ than bùn đã qua khử trùng và bổ sung chất dinh dưỡng, được gọi là giá thể nền hữu cơ sinh học. Trong suốt quá trình chăm sóc từ lúc gieo hạt tới khi thu hoạch, không hề sử dụng bất kỳ loại phân bón hay hoá chất bảo vệ thực vật nào.

Qua phân tích rau mầm có giá trị dinh dưỡng cao hơn so với rau trưởng thành, trong cây mầm có chứa nhiều VitaminE, Prôtêin phytoestrogen - genistein, daidzein, acidgamaamino butyric, các muối khoáng, các enzyme và các chất kích thích sinh trưởng… có tác tác dụng điều tiết hoạt động hệ thần kinh trung ương của người và động vật, chống ôxi hoá để bảo vệ da, đồng thời còn làm chậm quá trình lão hoà, làm đẹp cho nữ giới, dễ tiêu hoá và sử dụng như một loại thực phẩm đa chức năng.

Theo tính toán, đối với rau mầm họ cải mỗi 1kg hạt rau giống trồng trong 6 - 8 ngày sẽ cho thu hoạch 8 -10 kg rau thành phẩm, với giá bán 1kg rau mầm giao với siêu thị hiện tại từ 15.000 - 20.000đ, trừ chi phí sẽ cho thu lãi từ 47.650 - 97.650 đồng khi sản xuất 1 kg hạt giống. Đối với rau mầm họ đậu mỗi kg hạt giống trồng trong 4-5 ngày sẽ cho thu hoạt 4-5 kg rau thành phẩm; đối với rau mầm muống mỗi kg hạt giống trồng trong 12 -14ngày sẽ cho thu 4 - 6 kg rau thành phẩm.

Qua quá trình sản xuất 185kg hạt rau giống tại Trung tâm đã cho thu hoạch 1.331kg rau mầm. Như vậy, từ 1kg hạt giống rau cho thu hoạch trung bình 7,2kg rau mầm. Từ thực tế sản xuất và kết quả thu được, sản phẩm rau mầm đã được đưa vào đóng gói thủ công, tạo nhãn mác và được kiểm nghiệm là hoàn toàn sạch về hàm lượng Nitrat, một số kim loại nặng và vi sinh vật gây hại theo tiêu chuẩn Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn).

Thông qua quá trình tuyên truyền quảng cáo và giới thiệu sản phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng, sản phẩm rau mầm siêu sạch của Trung tâm hiện đang bước đầu được thị trường tiếp nhận chủ yếu là rau mầm cải củ và rau mầm họ đậu. Với quy mô hiện tại, Trung tâm có khả năng cung cấp cho thị trường 10-15kg mỗi ngày. Hiện sản phẩm đang có bán tại các siêu thị ở Vĩnh Yên và cung cấp tới một số nhà hàng tại Vĩnh Yên. Thông qua đó đã tuyên truyền, giới thiệu, tư vấn sản xuất tới 15 hộ tham gia mô hình, quảng cáo và bán được gần 1000kg rau thành phẩm sạch. Tuy nhiên do là sản phẩm mới, người dân chưa quen cách chế biến, giá cả cao hơn so với rau thông thường nên lượng tiêu thụ rau mầm siêu sạch chưa nhiều và còn gặp nhiều hạn chế. Song để hướng tới một quy trình sản xuất rau sạch theo công nghệ tiên tiến, cung cấp ổn định rau sạch trên địa bàn tỉnh và hướng tới các tỉnh lân cận, Trung tâm ứng dụng tiến bộ KH&CN Vĩnh Phúc khuyến cáo bà con nông dân nên sản xuất rau mầm siêu sạch vì sản phẩm rau mầm siêu sạch được sản xuất với số vốn đầu tư thấp, không cần diện tích rộng, quy trình đơn giản, hiệu quả cao nên rất thuận tiện cho các cá nhân sản xuất quy mô hộ gia đình. Trồng rau mầm có thể tận dụng từng khoảng không gian như ban công, góc vườn đồng thời tận dụng lao động lúc nhàn dỗi đối với dân thành thị để tự cung cấp rau sạch cho chính gia đình mình. Rau mầm được phát triển nhờ chất dinh dưỡng từ bộ phận nội nhũ chứa trong hạt, giá thể là các nguyên liệu sạch, sử dụng nước tưới là nước sạch sinh hoạt, không dùng bất cứ loại phân bón, hoá chất bảo vệ thực vật nào nên đó là món ăn sạch, an toàn, giàu dinh dưỡng. Sản phẩm rau mầm có thể chế biến thành nhiều món ăn, tạo sự mới lạ phong phú trong thực đơn hàng ngày của mỗi gia đình.

Trồng rau mầm ít lệ thuộc vào thời tiết, chu kỳ thu hoạch ngắn ngày nên sản phẩm tạo ra luôn ổn định, giá cả không biến động theo thị trường, tạo tâm lý ổn định cho người tiêu dùng.

Nguyễn Hoàn - Báo Vĩnh Phúc, 31/03/2009

Cơ sở sản xuất rau mầm Mầm Xanh

Chỉ với tổng diện tích 50m2, cơ sở sản xuất rau Mầm Xanh, phường Bình Trị Đông B, quận Bình Tân, TP HCM, một ngày cung cấp 120kg rau mầm cải củ trắng cho các siêu thị và giá bán tại siêu thị là 37.000 đ/kg.

Anh Nguyễn Phước Tân, chủ cơ sở tâm sự: Lúc đầu gia đình chỉ làm 3-4 khay rau mầm để ăn, thấy cũng dễ làm, rau ăn ngon, hơn nữa thị trường rau mầm ở thành phố lúc đó đang bỏ ngỏ. Tôi nghĩ tại sao mình không trồng nhiều để cung cấp cho thị trường? Thế là tôi có ý tưởng phát triển nghề trồng rau mầm từ đó.

Vạn sự khởi đầu nan, kỹ thuật chưa có, tài liệu thì không, làm cứ bị hư hoài. Khi thì xử lý hạt không nảy mầm, lúc thì mua phải hạt lép, rau mầm bị nấm không biết xử lý làm sao… đến lúc thu hoạch được rau lại không có chỗ bán. Hằng ngày phải đi chào hàng, ký gửi tại các siêu thị. Hai ngày rau không bán được là phải bỏ đi hết, nhiều lúc muốn bỏ nghề.

Sau nhiều ngày đấu tranh tư tưởng, tôi quyết vượt qua mọi khó khăn để gắn bó với rau mầm. Vừa làm vừa học kinh nghiệm, diện tích rau mầm của gia đình ngày một phát triển tốt, từ 3 – 4 khay rau, dần dà lên tới 3.000 khay. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là siêu thị CooPMart, MaxiMart và BourBon… Anh Tân chia sẻ cách làm của mình: diện tích trồng tuỳ theo điều kiện từng gia đình, có thể tận dụng tầng 1 và sân thượng, hoặc trồng trong nhà cũng được.

Chuẩn bị giá thể: Lấy xơ dừa, vỏ trấu, vỏ cà phê trộn đều nghiền nhỏ, xử lý rửa trôi cho sạch.

Dụng cụ trồng: Khay xốp, rổ rá, hộp nhựa… đóng kệ bằng sắt hoặc bằng tre nhiều tầng để gác khay, làm đến 15 tầng cũng được.

Xử lý hạt: Chủ yếu anh trồng hạt cải củ, ngâm hạt theo cách truyền thống, pha nước 2 sôi + 3 lạnh (nhiệt độ từ 50 -54 độ C), cho hạt mầm vào ngâm 15-30 phút và vớt hết hạt lép. Thời gian ngâm khoảng 3- 4 giờ.

Lưới che ánh sáng: Sử dụng lưới lan để che ánh sáng trực tiếp, chắn gió, che mưa, nếu trồng trên sân thượng phải che 3 lớp lưới. Mép lưới cách khay đựng rau từ 50cm – 1m, bên trên có mái tôn.

Gieo hạt: Dùng giấy lót ở đáy khay cho giá thể vào khay dày 1cm, san đều rồi dùng bình phun sương cho mặt giá thể ướt đều, sau đó dùng tay gieo hạt cho thật đều. Có thể dùng cây thước nhựa cán đều cũng được.

Mật độ gieo: 170g – 200g/khay (rộng 40cm dài 50cm).

Chăm sóc: Sau khi gieo được 48 giờ bắt đầu tưới phun sương. Duy trì 6 giờ tưới 1 lần. Khi cây phát triển mạnh có lá mầm, thân rễ, ta cho tiếp xúc với ánh sáng. Giai đoạn này bắt đầu tưới tràn, tưới thẩm thấu.

Xử lý ánh sáng: Giúp cây quang hợp tốt, trị được bệnh, sản phẩm tốt, màu sắc đẹp. Căn cứ vào màu lá của rau mầm, chiều nghiêng của cây mà ta xoay trở khay tiếp xúc ánh sáng cho đều.

Phòng trị bệnh: Rau mầm sinh trưởng ngắn, ít sâu bệnh, cần vệ sinh dụng cụ và giá thể sạch sẽ, khu vực trồng phải khô ráo, thoáng mát. Tuy nhiên thỉnh thoảng vẫn gặp rau bị nấm, cần nhổ bỏ cây bị nấm và làm vệ sinh xung quanh, nếu phát hiện cấu trúc nấm, cần chỉnh vòi béc từ phun sương chuyển qua phun tia, phun trực tiếp vào chỗ bị nấm.

Thu hoạch: Thông thường từ lúc gieo hạt đến khi thu hoạch là 4 – 5 ngày, lấy tay nhấc cây rau lên, dùng kéo sắc cắt bỏ mặt gốc rễ, xếp vào hộp chuyển đi giao cho siêu thị. Ngoài ra anh Tân còn sản xuất một số loại mầm hạt khác theo đơn đặt hàng.

Qua việc trồng rau mầm trên sân thượng, thu nhập có hiệu quả, gia đình anh Nguyễn Phước Tân đã thành lập Công ty TNHH sản xuất và thương mại Mầm Xanh, chuyên cung cấp rau mầm trong địa bàn TPHCM, tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 8 lao động với mức lương 1.500.000 đ/tháng, tới đây anh sẽ mở thêm diện tích sản xuất cũng như nâng cao chất lượng sản phẩm để phục vụ khách hàng tốt hơn.

Hiếu Cầu - Nông nghiệp Việt Nam, 14/11/2008

Kỹ thuật trồng rau mầm không cần giá thể

Rau mầm là loại rau sạch, giàu dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe của con người Thông thường rau mầm được trồng trên giá thể, như xơ dừa, đất sạch, rơm rạ... Mới đây Trung Tâm hỗ trợ nông dân - Hội Nông dân TP HCM, đã chuyển giao quy trình kỹ thuật trồng rau mầm không cần giá thể cho Hội Nông dân quận Bình Tân, bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Phương pháp trồng rau mầm không cần giá thể này rất đơn giản nhưng hiệu quả kinh tế rất cao, nếu so sánh với trồng rau mầm bằng giá thể, hay thủy canh, bán thủy canh (đối với hạt mầm rau muống) thì 1 kg hạt rau muống trồng, thu hoạch được 3 kg. Trồng bằng phương pháp không có giá thể, 1 kg hạt rau muống sẽ thu hoạch được 6 kg, năng suất cao gấp 2 lần.

1. Chuẩn bị hạt: hạt đậu xanh, đậu nành, đậu đen, đậu phộng, hạt hướng dương, các loại hạt cải, hạt rau muống… đều có thể trồng được. Muốn trồng rau mầm (không cần giá thể) đạt chất lượng tốt, năng suất cao, phải xử lý nguồn nước thật tốt, có thể xử lý bằng vôi cục tỷ lệ = 2/1.000, sau đó xử lý lại bằng phèn chua.

2. Dụng cụ trồng: tận dụng, dụng cụ sẵn có trong gia đình như: xoong, nồi, chậu nhựa, khay nhựa hình chữ nhật, hũ sành, nồi đất, có đường kính từ 20 cm, chiều cao 15 cm trở lên và có nắp đậy kín. Nếu trồng kinh doanh cần đóng kệ bằng sắt hay bằng tre nhiều tầng để gác khay; làm gia đình ăn, không cần làm nhà xưởng, trồng bằng dụng cụ xoong nồi thì để trong bếp hoặc hiên nhà, tránh ánh sáng trực tiếp.

3. Xử lý hạt: ngâm hạt theo cách truyền thống, pha nước 2 sôi + 3 lạnh (nhiệt độ từ 50 - 54 độ C), cho hạt mầm vào ngâm 15 - 30 phút, loại bỏ hạt lép, hạt sâu, hạt thối, sàng sấy chọn hạt đồng đều. Các loại hạt đậu, hạt cải, thời gian ngâm khoảng 6 - 7 giờ, đối với hạt rau muống ngâm 12 giờ.

4. Gieo hạt: gieo hạt vô nồi hoặc khay, mật độ dày đặc, 2 hạt chồng lên nhau. Có thể gieo 150 g hạt rau muống trong xoong đường kính 20 cm, cao 15 cm.

5. Chăm sóc:

- Sau khi đã gieo hạt, tưới nước sạch xâm xấp mặt hạt, ngâm 15 phút, sau đó đổ nước ra thật nhanh.

- Trong khi đổ, dùng nắp nhỏ hơn đường kính của xoong chặn hạt lại (định vị cho hạt mầm không bị xáo trộn) hoặc dùng van xả gắn ở đáy để tháo nước ra, một ngày tiến hành tưới nước từ 3 - 4 lần. Lưu ý, dụng cụ luôn luôn đậy nắp kín, càng tối rau càng cho năng suất cao. Nhiệt độ nảy mầm thích hợp từ 25 - 30 độ C.

6. Thu hoạch: các loại rau mầm hạt đậu, tưới nước liên tục 3 ngày là thu được. Nếu trồng hạt rau muống thì 5 - 6 ngày là thu hoạch được.

ĐỨC HIẾU - Khoa Học Phổ Thông, 11/02/2011