Trồng trọt

Tên khác: rau thìa là, phăksi (Lào), aneth (Pháp)

Tên khoa học: Anethum graveolens L. (Peucedanum graveolens Benth. et Hook). Thuộc họ: hoa tán (Umbelliferae)

Kỹ thuật trồng trọt

1. Làm đất

Thìa là có thể mọc khắp nơi ở nước ta, nhưng thường thích đất tươi xốp, ít bị chua và mặn. Thường làm đất để gieo thẳng hạt vào luống. Luống làm rộng khoảng 1,2 - 1,5 m, cao khoảng 20 - 30 cm tuỳ chân đất, vì hạt thìa là nhỏ, mọc yếu nên đất cần làm nhỏ, cào luống cho bằng, bón lót phân chuồng hoai khoảng 12 - 15 kg cho 100 mét vuông đất hoặc 120 - 150 kg cho 1000 m2 (1 sào Nam Bộ), trộn phân vào đất cho đều.

2. Gieo hạt

Hạt giống trước khi gieo nên phơi ngoài nắng nhẹ, để 1 đêm, hôm sau đem gieo, lượng giống trung bình cần 50 g để gieo cho 1 m2 đất, để gieo đều có thể ngâm nước vào hạt trong vài giờ, tẩm thêm tro, lấy tay vo đều cho hạt rời nhau rồi đem gieo. Thường gieo vãi đều trên luống, cũng có trường hợp lấy cào rạch hàng cách nhau 10 - 15 cm rồi gieo theo hàng, gieo xong rắc đất bột hay khỏa nhẹ để có 1 lớp đất mỏng phủ nhẹ lên hạt, sau đó phủ trấu, mạt cưa hay rơm rạ lên mặt rồi tưới nước cho đủ ẩm.

3. Chăm sóc

Do thìa là được gieo dày, và đất đã làm kỹ, tơi nên khi thìa là mọc sẽ có điều kiện cạnh tranh với cỏ dại, do vậy ta chỉ cần nhổ bỏ những cây cỏ mọc chen ruộng thìa là mà không cần dùng cuốc xưới xáo.

Khi thìa là cao được 10 - 15 cm ta cần bón thúc phân: có thể hoà 0,5 kg phân urê, 0,5 - 1 kg phân lân vào nước để tưới cho 100 m2 đất, có thể dùng nước bánh dầu ngâm tưới cho cây: 1 kg bánh dầu ngâm cho 100 m2. Ở miền Bắc nông dân có tập quán hoà nước tiểu đã hoai theo tỷ lệ một phần nước tiểu 10 phần nước tưới cho thìa là thay phân, nhưng trước khi thu hoạch khoảng 15 ngày thì không tưới nước tiểu nữa vì tránh ô nhiễm. Rau thìa là khi đủ phân thường có màu xanh đậm, lá xum xuê, nếu thấy lá có màu xanh nõn chuối chứng tỏ thì là thiếu phân, cần bón thúc để cây sinh trưởng tốt. Nhìn chung thìa là ít bị sâu bệnh phá hại vì vậy bình thường không nên dùng thuốc sâu để phun xịt.

4. Thu hoạch

Thông thường, nông dân trồng thìa là để bán cây làm rau nấu canh hoặc chế biến gia vị, vì vậy thường thu hoạch trước lúc ra hoa. Do đó, nếu đất tốt, chăm sóc cẩn thận sau 2 tháng đã thu hoạch đem ăn hoặc bán. Nếu ruộng thìa là dày có thể nhổ tỉa dần, hoặc hái lá, cắt cành non ăn dần. Nếu gặp bạn hàng có thể nhổ hết từng luống đem bán, cho đất nghỉ để trồng vụ khác hoặc cây khác. Thông thường 1 ha có thể thu được 8 - 12 tấn rau xanh (80 - 120 kg rau xanh trên 100 m2 đất).

Thu hoạch bó theo từng bó nhỏ có thể rũ sạch đất hoặc rửa rễ cho sạch đem bán tuỳ theo tập quán của địa phương. Nấu canh cá, sốt cá, gỏi cá nếu có thìa là sẽ trở thành món ăn rất ngon miệng

5. Để giống

Muốn để giống thìa là, thường chọn luống đều cây, tỉa bớt cây đem bán, chừa khoảng cách cây cách cây 30 x 30 cm. Sau đó hoà phân urê, lân, kali bón thúc với liều lượng như lúc bón cây 15 - 20 ngày tuổi. Chú ý tưới nước đều cho đủ ẩm nhất là trong vụ khô để hoa trổ đều, hạt mẩy. Khi hạt đã chín, có thể nhổ cả cây đem vào sân phơi để nong nia hay tấm đệm. Vò hạt, rồi phơi lại vài nắng cho khô đều, sàng sảy sạch tạp chất, để nguội, cho vào chai lọ, đậy kín như bảo quản hạt rau mùi (ngò). Thường 1 ha có thể thu được từ 300 - 500kg giống, hay 3 - 5 kg trên 100 m2 đất. Vì lượng giống thìa là cần không nhiều, nên nếu nhu cầu gieo không lớn thì thường mỗi gia đình nông dân chỉ cần để giống 3 - 5 mét vuông là đủ, để không chiếm đất trồng trọt các cây khác.

www.vietlinh.vn