Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính AHPNS / AHPND (hội chứng tôm chết sớm EMS) xảy ra trên tôm sú (Penaeus monodon) và tôm chân trắng (Litopenaeus vannamei) 

Tôm có thể bị nhiễm bệnh hoại tử gan tụy trong suốt quá trình nuôi, tập trung nhiều ở giai đoạn tôm nhỏ đến 45 ngày tuổi. Gây chết hàng loạt nhanh chóng.

Bệnh do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus tạo ra một độc tố mạnh làm phá hủy nhanh mô và làm rối loạn chức năng gan tụy trong hệ thống tiêu hóa của tôm. Đây là nguyên nhân làm tôm chết sớm trong vòng 30 ngày đầu tiên sau khi thả, tỷ lệ tôm chết có thể lên tới trên 70%.

Ban đầu, triệu chứng của bệnh không rõ ràng, tôm chậm lớn, lờ đờ, bỏ ăn, tấp mé và rớt đáy. Sau đó tôm bệnh bị mềm vỏ, màu sắc tôm thay đổi, gan tụy mềm nhũn, teo lại hoặc sưng to. 

Để phòng chống, cần áp dụng các biện pháp tổng hợp:

- Chọn tôm bố mẹ sạch bệnh để ngăn cản quá trình lây nhiễm bệnh từ tôm bố mẹ sang tôm con. 

- Đảm bảo tôm và môi trường, nguồn nước, dụng cụ, thiết bị trong trại giống phải sạch khuẩn.

- Sốc Formol 100 - 200ppm, trong 30 giây đến 1 phút, để chọn post khỏe, không nhiễm bệnh, loại bỏ bớt những con mang mầm bệnh, trước khi thả giống.

- Chuẩn bị và sát trùng ao cẩn thận trước khi thả nuôi: sên vét đáy ao, phơi nắng đáy ao (nếu có thể), sát trùng đáy ao. Xử lý diệt khuẩn nước vào thật cẩn thận.

- Không thả nuôi tôm mật độ quá cao. Có thể ghép nuôi cùng cá rô phi (nuôi nước xanh).

- Sử dụng thức ăn đảm bảo chất lượng, thức ăn không nhiễm nấm, cho ăn bổ sung vitamin C, A, E, và glucan.

- Quản lý môi trường ao nuôi tốt và ổn định bằng sản phẩm men vi sinh.

- Hạn chế dùng các hóa chất, kháng sinh. 

- Loại bỏ các chất gây độc cho gan tụy tôm như các ion kim loại nặng, thuốc bảo vệ thực vật... có trong nước.

- Khi xảy ra bệnh, đối với tôm nhỏ, trước khi xả bỏ, phải dùng thuốc diệt khuẩn (chlorine, formol) để khử trùng, hạn chế lây nhiễm.

- Trong quá trình thu tôm, phải xử lý nước bằng thuốc diệt khuẩn (chlorine, formol) trước khi xả ra ngoài, hạn chế lây nhiễm.

Việt Linh © biên soạn

Tham khảo thêm:

• Phòng trị bệnh hội chứng hoại tử gan tụy cấp trên tôm
• Các giải pháp phòng chống bệnh hoại tử gan tụy cấp và bệnh đốm trắng trên tôm nuôi
• Tăng cường phòng chống nguy cơ bùng phát bệnh đốm trắng và hoại tử gan tụy cấp
• Draft Genome Sequence of Non-Vibrio parahaemolyticus Acute Hepatopancreatic Necrosis Disease Strain KC13.17.5, Isolated from Diseased Shrimp in Vietnam
• Cơ quan chuyên môn khuyến cáo về dịch bệnh hoại tử gan tụy cấp ở tôm
• Minh Phú dùng cá rô phi kiểm soát EMS: Nhất cử lưỡng tiện
• Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus
• Khả năng ức chế vi khuẩn gây bệnh Vibrio trong nước nuôi tôm của Bacillus subtilis HY1 và Lactococcus lactics CCK4
• Phương pháp mới phát hiện vi khuẩn EMS
• Nỗ lực ứng phó với Hội chứng chết sớm (EMS)
• EMS và giải pháp... sống chung với với dịch bệnh
• Hội nghị Aquaculture America thảo luận nhiều giải pháp kiểm soát EMS
• Công ty ProChaete: Giun biển không phải là nguyên nhân gây EMS
• Một số quan sát và nghi vấn về hội chứng chết sớm ở tôm nuôi
• EMS: Ảnh hưởng và cách phòng tránh
• Indonesia thoát dịch EMS như thế nào?
• Khuyến cáo phòng ngừa bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND) cho tôm nuôi
• Triệu chứng lâm sàng của tôm bị nhiễm EMS / AHPNS (tên mới là AHPND)
• Nguyên nhân gây Hội chứng tôm chết sớm (EMS) đã được xác định
• Hội chứng hoại tử gan tụy cấp ở tôm nuôi nước lợ: nguyên nhân và giải pháp phòng ngừa
• Dấu hiệu nhận biết hội chứng hoại tử gan tụy cấp tính (AHPNS) ở tôm nuôi
• “Hội chứng tôm chết sớm” tác động đến tôm ở Châu Á: Bệnh lý học

• Hội chứng tôm chết sớm EMS

Tham khảo thêm:

• Cuộc chiến chống EMS
• Phương pháp tiếp cận thực tế: Làm thế nào để ngăn chặn hội chứng tôm chết sớm (EMS) trong trại nuôi tôm
• Quan điểm của Ấn Độ về nuôi tôm thẻ chân trắng và quản lý phòng ngừa dịch bệnh, bao gồm EMS
• Làm cách nào để nuôi tôm trong giai đoạn khủng hoảng EMS

• Thảo luận, hỏi đáp: Hội chứng tôm chết sớm EMS, Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính AHPNS, AHPND
• Thảo luận - hỏi đáp: Bệnh trên gan, tụy do vi bào tử và môi trường